της Μαρκέλλας Σπανού
(μέρος Α’: ελληνικός κινηματογράφος)*
Δεν είναι καινούριες, είναι όμως όλες ενδιαφέρουσες και η καθεμιά τους έχει κάτι να μας πει. Το κοινό σημείο των παρακάτω ελληνικών ταινιών είναι ότι διαδραματίζονται την περίοδο του καλοκαιριού.
Η Αθήνα τον Αύγουστο, ολότελα άδεια και αποπνικτικά ζεστή, έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλούς σκηνοθέτες. Ο κάθε δημιουργός βέβαια εμπνέεται με το δικό του ξεχωριστό τρόπο:
Οι απέναντι (1981)
Αθηναϊκό καλοκαίρι, αρχές ‘80s, με ό,τι αυτό συνεπάγεται: μηχανάκια, κόντρες, ουφάδικα, πειρατικούς ραδιοσταθμούς. Ένας μοναχικός νέος παρατηρεί με το τηλεσκόπιό του τ’αστέρια, αλλά και τη γυναίκα του απέναντι διαμερίσματος, την οποία και ερωτεύεται. Μια ταινία του Γιώργου Πανουσόπουλου. «Απέναντι», ο εξαιρετικός και τόσο ακριβοθώρητος πια Άρης Ρέτσος και η Μπέτυ Λιβανού.
Ήσυχες μέρες του Αυγούστου (1991)
Οι ταινίες του Παντελή Βούλγαρη ξεχωρίζουν πάντοτε για την τρυφερότητα και την ευαισθησία τους. Η συγκεκριμένη δεν αποτελεί εξαίρεση. Τρεις διαφορετικές, ανθρώπινες ιστορίες, κοινός άξονας η μοναξιά. Πρωταγωνιστούν οι: Θανάσης Βέγγος, Αλέκα Παϊζη, Θέμις Μπαζάκα, Χρυσούλα Διαβάτη. Μουσική για την ταινία έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις σε στίχους Νίκου Γκάτσου.
Wasted youth (2011)
Οι δημιουργοί της ταινίας Αργύρης Παπαδημητρόπουλος και Γιαν Φόγκελ εμπνέονται από την ιστορία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, χωρίς όμως να τη μεταφέρουν στη μεγάλη οθόνη. Με αυτοσχεδιαστικό σενάριο (μόλις 5 σελίδων) και μοντέρνα σκηνοθεσία μας παρουσιάζουν δύο παράλληλες ιστορίες, ενός 16άχρονου σκεϊτά και ενός 40χρονου δημοσίου υπαλλήλου, -πού αλλού; – στην αυγουστιάτικη Αθήνα.
Φτηνά τσιγάρα (2000)
Βράδυ Αυγούστου στην Αθήνα, αγόρι συναντά κορίτσι και μαζί περιπλανώνται στην άδεια πόλη. Εμβόλιμα εμφανίζονται παράξενες περσόνες της πόλης, σαν ταινίες μικρού μήκους. Μια πρωτότυπα ρομαντική ταινία από το Ρένο Χαραλαμπίδη.
Δεκαπενταύγουστος (2001)
Στην ωραιότερη ίσως ταινία του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, οι ένοικοι τριών διαμερισμάτων μιας αθηναϊκής πολυκατοικίας φεύγουν για τις καλοκαιρινές τους διακοπές . Τρεις διαφορετικοί προορισμοί, τρεις παράλληλες ανθρώπινες ιστορίες, κοινός παρονομαστής η αγάπη που είτε λείπει, είτε είναι έντονα παρούσα.
Τσίου (2005)
Το να ψάχνει κανείς να βρει τη δόση του στην Αθήνα το Δεκαπενταύγουστο δεν είναι απλή υπόθεση. Αντιθέτως, είναι τόσο περίπλοκη, ώστε να γυριστεί σε ταινία. Από τις πιο πρωτότυπες ελληνικές κωμωδίες των τελευταίων χρόνων, γυρισμένη από τον Μάκη Παπαδημητράτο με ελάχιστα χρήματα και τη βοήθεια των φίλων του.
Το καλοκαίρι στον ελληνικό κινηματογράφο δεν περιορίζεται στην Αθήνα. Εκδράμει στην επαρχία και πολλές φορές έχει για πρωταγωνιστές μικρά, αλλά και «μεγάλα» παιδιά:
Το δέντρο που πληγώναμε (1986)
Δυο φίλοι περνούν τις καλοκαιρινές τους διακοπές σ’ένα μαστιχοχώρι της Χίου τη δεκαετία του ΄60. Μια τρυφερή ιστορία ενηλικίωσης από τον συμπατριώτη μας Δήμο Αβδελιώδη.
Uranya (2006)
Καλοκαίρι 1969. Σ’ ένα ελληνικό χωριό, μια παρέα εφήβων αμφιταλαντεύεται για το πού θα διαθέσει τα χρήματα που έχει μαζέψει: για «επίσκεψη» στην πόρνη Ουρανία ή για αγορά της πρώτης τηλεόρασης του χωριού. Μια νοσταλγική κωμωδία για την εφηβεία από τον Κώστα Καπάκα.
Ας περιμένουν οι γυναίκες (1998)
Στους τίτλους αρχής, η ταινία του Σταύρου Τσιώλη αυτοπροσδιορίζεται ως «καλοκαιρινή μακεδονική κωμωδία». Ένα σουρεαλιστικό ρόουντ-μούβι στην ελληνική επαρχία υπό τους ήχους καψουροτράγουδων της δεκαετίας ‘90 με πρωταγωνιστικό τρίο τους Ζουγανέλη-Μπουλά-Μπακιρτζή.
Τελειώνοντας το αφιέρωμα, δεν θα μπορούσαμε να μην κάνουμε αναφορά στο πιο αναπόσπαστο στοιχείο του ελληνικού καλοκαιριού: το «greek kamaki».
Οι κολοσσοί του έρωτα (2010)
Το ντοκυμαντέρ του Νίκου Μιστριώτη αποτίει φόρο τιμής στα «καμάκια» της δεκαετίας ’70 και ’80. Τέσσερα πρώην «καμάκια» και μία πρώην τουρίστρια εξηγούν τους κώδικες του φλερτ, θυμούνται αστεία περιστατικά και μας παρουσιάζουν την εικόνα μιας άλλης, αθώας εποχής.
Καλό σινε-καλοκαίρι σε όλους!
* Θ’ακολουθήσει ανάλογο αφιέρωμα για τον ξενόγλωσσο κινηματογράφο
