γράφει ο Γιώργος Σπυριδάκης
Στην αρχή προσπάθησαν με νομικίστικα τερτίπια να ακυρώσουν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και να τραυματίσουν την εγκυρότητά του. Όταν δεν πέρασε αυτό, αμφισβήτησαν την ύπαρξη του ερωτήματος, αποκρύβοντας το γεγονός ότι η συγκεκριμένη πολιτική αντίληψη των δανειστών – «εταίρων» που παράγει τα τελεσίγραφα δεν έχει μετακινηθεί ούτε εκατοστό. Το επόμενο στάδιο ήταν η αλλαγή του διλήμματος σε ένα περιεχόμενο διαχειρίσιμο από εκστρατείες εκφοβισμού και ανορθολογισμού. Πόνταραν στην δυσφήμιση του ιστορικού βάρους αυτής της απόφασης και στην απόκρυψη των πραγματικών συνεπειών ενός ΝΑΙ ή ενός ΟΧΙ. Παράλληλα δεν παρέλειψαν να επιτίθενται σε μια κορυφαίου χαρακτήρα νομοθετική διαδικασία του λαού χαρακτηρίζοντάς την ρητά ως «πραξικόπημα».
Τώρα ζούμε το τελικό στάδιο: εκείνο του ανοικτού εκφοβισμού, των απειλών, της διάχυτης καταστροφολογίας.
Η απλή λαϊκή σοφία, η εμπειρία από την καθημερινή ζωή αλλά και η επιστήμη της ψυχολογίας μας λέει ότι εκφοβίζει εκείνος ο οποίος αδυνατεί να αναμετρηθεί απέναντι στην άλλη άποψη μέσα από μια διαδικασία ανταλλαγής επιχειρημάτων. Η πειθώ μέσω της λογικής και της αιτιολόγησης παραχωρεί τη θέση της στην πρόκληση πανικού, στην ανάσυρση συντηρητικών ενστίκτων και στην μετατόπιση του επίδικου από το δημόσιο χώρο αντιπαράθεσης σε μια εσωτερική και αυτοαναφορική σφαίρα παραίτησης από «περιττά ερωτήματα».
Η προσπάθεια να επιβληθεί αυτό με πολιτικούς όρους επιτυγχάνεται με το τσαλαπάτημα της όποιας δεοντολογίας δεν είχε ήδη καταπατηθεί και τη μετατροπή των κεντρικών ΜΜΕ σε φορείς και πομπούς της μια μόνο άποψης. Οι άνισοι όροι της δημοσιότητας είναι πλέον εμφανείς και παράγουν αποτελέσματα όπως καταγράφεται και από τις δημοσκοπήσεις.
Μια άλλη διάσταση είναι η οικονομική: από που προέρχεται ο προϋπολογισμός που μπορεί να χρηματοδοτεί σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα τεραστίων διαστάσεων εκστρατείες τις οποίες θα ζήλευε και ο πιο καλοστημένος μηχανισμός προπαγάνδας; Μπορεί να μη βρούμε ποτέ την πραγματική προέλευση των χρημάτων, τα ονόματα όμως των μηχανισμών, των συντεχνιών και των «καρεκλών» που συμπαρατάσσονται στο ΝΑΙ επιβεβαιώνουν την οικονομική επιφάνεια αυτής της εκστρατείας εκφοβισμού της κοινής γνώμης καθώς και την επείγουσα διάσταση του εγχειρήματος για τα συμφέροντά που διακυβεύονται.
Είναι απολύτως βέβαιο ότι η καμπάνια του φόβου έχει αλλάξει, έχει αλλοιώσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Δε γνωρίζουμε ακόμη σε ποιο βαθμό καθώς και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτής της αλλαγής, τα οποία σηματοδοτούν πιο καίρια από τα αριθμητικά δεδομένα τη μετάπτωση του δημοκρατικού πολιτεύματος σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Ακόμη κι έτσι, όμως, θα είναι η πρώτη φορά που οι άνθρωποι αυτής της κοινωνίας θα αναμετρηθούν – με εργαλείο την ψήφο – απέναντι στο φόβο ως κεντρικό φορέα του πολιτικού μηνύματος και θα έχουν την ευκαιρία ή να καταγάγουν μια νίκη ή να ηττηθούν ιστορικά. Η ελευθερία θα αναμετρηθεί με την κοινωνική υποταγή, και το συλλογικό όραμα για μια κοινωνία δικαιοσύνης και ανθρωπιάς θα αναμετρηθεί με τα εκατομμύρια ιδιοτελή σχέδια προσωπικής αυτοσυντήρησης και επιβίωσης. Ένα είναι σίγουρο: οι άνθρωποι θα νομοθετήσουν για τους εαυτούς τους και θα βιώσουν τις συνέπειες των ενεργειών τους. Και αν το αποτέλεσμα είναι ΝΑΙ, θα δουν μπροστά στα μάτια τους και πάνω στα σώματα και τις ζωές τους με τι ισοδυναμεί ο φόβος σε επίπεδο εφαρμοσμένης πολιτικής.
Το ΝΑΙ εγκυμονεί την άμεση και υποχρεωτική νομοθέτηση όλων όσων περιλαμβάνονται στο τελεσίγραφο των δανειστών και θα είναι η χαριστική βολή για το 90% των ανθρώπων αυτής της χώρα. Το ΟΧΙ σηματοδοτεί και ισχυροποιεί την κοινωνική αντίσταση απέναντι τους.
Αυτές τις ώρες, λοιπόν, όλοι νιώθουμε την ανάγκη να απευθυνθούμε στον φοβισμένο άνθρωπο της διπλανής πόρτας και να του πούμε, πάνω απ’ όλα, ότι δεν τον θεωρούμε «πουλημένο», «δειλό» ή «κιοτή». Αν ήταν τέτοιος, δεν θα χρειαζόταν μια εκστρατεία φόβου και καταστροφολογίας για να υποκλέψει την επιθυμητή για κάποιους απάντησή του στο δημοψήφισμα.
Φοβισμένε άνθρωπε, η εκστρατεία φόβου και τρομοκρατίας δεν έχει αφήσει κανέναν μας ανέγγιχτο. Όλοι υποφέρουμε από αυτή αν και σε διαφορετικό βαθμό, με διαφορετικό τρόπο και για διαφορετικούς λόγους. Η συνισταμένη όμως του φόβου όλων μας θα καθορίσει προς τα που θα τραβήξουμε συλλογικά την επόμενη ημέρα.
Ως απλός άνθρωπος της διπλανής πόρτας, θέλω να σου υπογραμμίσω ότι την επόμενη του δημοψηφίσματος, όταν θα έχουν κατασιγάσει όλα, η απόφασή σου θα εκληφθεί ως συνειδητή και ορθολογική στάση και απόφαση. Αν υπερισχύσει το ΝΑΙ, όσα περιλαμβάνονται σε αυτό θα νομοθετηθούν. Αν σκοπεύεις λοιπόν να το στηρίξεις, καλό είναι πρώτα να το διαβάσεις και να το εξετάσεις αναλυτικά. Και επειδή δε νομίζω ότι οι κοινωνίες μας απαρτίζονται από μεγιστάνες, αν την επόμενη μέσα μετανιώσεις ή τσακιστείς κάτω από το κοινωνικά άδικο βάρος των οικονομικών, εργασιακών, ασφαλιστικών μέτρων, δεν θα υπάρχει διαθέσιμος κανείς από αυτούς που σε έστρεψαν στο ΝΑΙ για να κλάψεις στον ώμο του. Οι διοργανωτές και οι χρηματοδότες του «Μένουμε Ευρώπη», έχοντας επιτύχει το βασικό τους στόχο που είναι να μη φορολογηθεί ο πλούτος, θα αποσυρθούν από τους δρόμους (sic) και θα συνεχίσουν τις διακοπές του στη Μύκονο. Οι μνημονιακοί καρεκλοκένταυροι οργανισμών, συντεχνιών και κάθε λογής αποφύσεων του κομματικού κράτους θα συνεχίσουν να είναι στη θέση τους και να κάνουν αυτό που γνωρίζουν καλύτερα: να ροκανίζουν το δημόσιο πλούτο καθώς και τη νέα «ευγενική χορηγία» που θα προέλθει πάλι από την κλοπή του δικού σου εισοδήματος. Τα κόμματα των μνημονίων και των επιχειρηματιών θα σου δείξουν ξανά τι σημαίνει εκπροσώπηση συμφερόντων στην πράξη της πολιτικής. Τα κανάλια θα παίζουν μεσημεριανάδικα, τηλεπωλήσεις και ευχάριστες ειδήσεις από τον κόσμο όταν εσύ θα ξαναστήνεσαι στις ουρές της εφορίας, όταν θα αγωνιάς για μια ρύθμιση χρεών που καταργήθηκε, όταν θα κόβεις από το φαγητό και την περίθαλψη των παιδιών σου για να πληρώσεις χαράτσια, ενέργεια και ΦΠΑ, όταν λόγω της νέας ύφεσης θα χάσεις τη δουλειά σου, όταν θα δέχεσαι τηλεφώνημα από την τράπεζα για το απλήρωτο στεγαστικό σου δάνειο ή από το ταμείο που θα σου λέει ότι χάνεις την ασφαλιστική ενημερότητα, όταν όσα παιδιά δεν έφυγαν θα μεταναστεύουν ή θα μένουν εγκλωβισμένα σε μια κοινωνία που αυτοκαταστρέφεται…
Με λίγα λόγια, όσο εσύ θα χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου, όλα, μα όλα θα ξαναγυρίσουν στην «κανονικότητα» των μνημονίων.
Το αντέχεις;
Θέλει θάρρος και τόλμη η ελευθερία. Το ίδιο και η κοινωνική υποταγή.
Γιώργος Σπυριδάκης
δάσκαλος