12 είδη νυχτερίδων «έφερε στο φως» η πρόσφατη έρευνα του Δρ. Περιβαλλοντικής Βιολογίας Παναγιώτη Γεωργιακάκη που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος
Ο κ. Γεωργιακάκης και 14 βρετανοί ερευνητές με τη βοήθεια σπηλαιολόγων και άλλων φυσιολατρών από τη Χίο, επισκέφθηκαν σπήλαια, ορυχεία, παλαιά κτίσματα και σημεία με γλυκό νερό σε όλο το νησί αναζητώντας νυχτερίδες με σκοπό τη χάραξη στρατηγικής για τη σωστή διαχείριση των οικοτόπων τους και την επιβίωσή τους. Οι πολύτιμες πληροφορίες για τους πληθυσμούς, τα είδη και την κατάσταση των οικοτόπων των προστατευόμενων από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία των μοναδικών ιπτάμενων θηλαστικών αναμένεται να αποτυπωθεί στην έκθεση προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος στα πλαίσια του έργου «Εποπτεία και Αξιολόγηση της Κατάστασης Διατήρησης ειδών θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα».
Τουλάχιστον 12 νυχτερίδες
Η έρευνα έδειξε ότι στο νησί μας διαβιούν τουλάχιστον 12 διαφορετικά είδη νυχτερίδων, ανεβάζοντας σημαντικά τον αριθμό τους σε σχέση με τα 3 είδη που ήταν γνωστά μέχρι πρότινος. Ωστόσο, σε σχέση με τα γειτονικά νησιά, η Χίος δεν φαίνεται να ιδιαίτερα «φιλόξενος» τόπος για τις νυχτερίδες. Ίδιος αριθμός ειδών νυχτερίδων με τη Χίο έχουν εντοπιστεί στην μικρότερη Ικαρία, ενώ στη Σάμο έχουν βρεθεί 15, στη Ρόδο 16 και στη Λέσβο, που δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, 14.
Από τα 12 είδη που εντόπισαν οι ερευνητές, κατάφεραν να συλλάβουν ή/και να εξετάσουν 11 από αυτά, ενώ άλλο το άκουσαν μόνο, μια που συνήθως πετάει πολύ ψηλά. Έξι είδη νυχτερίδων που συναντώνται στη Χίο, βρίσκουν καταφύγια σε σπήλαια και ορυχεία, ενώ τα υπόλοιπα σε χαραμάδες βράχων και κτηρίων. Όλα ανεξαιρέτως τα είδη είναι αυστηρώς προστατευόμενα σύμφωνα με την Οδηγία των Οικοτόπων της ΕΕ (Habitat Directive ή 92/43/EU), την εθνική νομοθεσία προστασίας της Βιοποικιλότητας, αλλά και τη συνθήκη της Βέρνης την οποία έχει συνυπογράψει η χώρα μας. Αξίζει να τονιστεί ότι 3 είδη νυχτερίδας που εντοπίστηκαν στη Χίο είναι «Σχεδόν Απειλούμενα», σύμφωνα με το ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας, οπότε έχουμε έναν ακόμα λόγο να τα διαφυλάξουμε.
Αναλυτικά τα είδη των νυχτερίδων που βρέθηκαν στη Χίο είναι:
Hypsugo savii, Miniopterus schreibersii, Myotis aurascens, Myotis blythii, Myotis emarginatus, Pipistrellus kuhlii, Pipistrellus pipistrellus, Plecotus kolombatovici, Rhinolophus blasii, Rhinolophus ferrumequinum, Rhinolophus hipposideros, ενώ το είδος που εντοπίστηκε χωρίς όμως να καταστεί δυνατή η σύλληψή του είναι το Tadarida teniotis.
«Να προστατευθούν οι οικότοποι των νυχτερίδων»
Το σημαντικότερο καταφύγιο νυχτερίδων είναι τα ορυχεία της Κεράμου στα όρια της περιοχής του δικτύου NATURA 2000. Εκεί, στις ανενεργές στοές φωλιάζουν περισσότερες από 150 νυχτερίδες 7 διαφορετικών, γι’ αυτό κάθε σχέδιο αξιοποίησης της περιοχής και ανάδειξης των παλιών ορυχείων θα πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά ώστε να είναι φιλικό προς τις νυχτερίδες (όχι περίφραξη, φωτισμός, ανεξέλεγκτη είσοδος στις στοές) για να είναι σύννομο. Το σπήλαιο στο Λιθί, όπου διαμένει μια αποικία 30 νυχτερίδων, αποτελεί έναν άλλο σημαντικό οικότοπο που αξίζει να προστατευθεί από κάθε ανθρωπογενή ενέργεια που θα τον υποβαθμίσει.
Όπως αναμενόταν, αρκετά είδη νυχτερίδων εντοπίστηκαν σε περιοχές της Βόρειας Χίου με γλυκό νερό μια που τα έντομα που συγκεντρώνονται εκεί αποτελούν τον καλύτερο «μεζέ» για τις νυχτερίδες. 5 είδη εντοπίστηκαν στο Γιόσωνα, 4 στην Αγία Μαρκέλλα και 4 στο Μαλαγγίωτη, ενώ στο σπήλαιο του Άγιου Γάλακτος παρατηρείται μείωση του αριθμού των νυχτερίδων την καλοκαιρινή -τουριστική- περίοδο, με αντίστοιχη αύξηση το φθινόπωρο, σημάδι της επιστροφής τους. Οι επιστήμονες εφιστούν την προσοχή για την ανάγκη διαφύλαξης των οικοτοπικών χαρακτηριστικών των περιοχών αυτών (ποσότητα και ποιότητα νερού, υγρασία, βλάστηση κτλ) καθώς στη Χίο, περιοχές που διατηρούν νερό όλο το χρόνο είναι ελάχιστες.
