Το λεξικό της Μαστίχας

Ψάξαμε, ρωτήσαμε, ερευνήσαμε και καταγράψαμε τις παρακάτω 37 λέξεις, ως ένα μικρό, άτυπο Λεξικό Μαστίχας

Ψάξαμε, ρωτήσαμε, ερευνήσαμε και καταγράψαμε τις παρακάτω 43 λέξεις, ως ένα μικρό, άτυπο Λεξικό Μαστίχας.

• Αδιάλογον: Η μαστίχα που δεν έχει καθαρισθεί
• Άμια: Τριγωνικό αιχμηρό εργαλείο για το καθάρισμα του εδάφους κάτω από τους σχίνους
• Ασπροχωμάτισμα: Η τοποθέτηση άσπρου χώματος πάνω στα τραπέζια
• Βολαρίδα: Χλωρή μαστίχα που έχει γίνει βώλος
• Βότομος: Ονομασία σχίνου
• Γεροφύντανα: Μικρός σχίνος που δε μεγαλώνει
• Δάκρυ: Η μαστίχα που κρέμεται από το δέντρο
• Δακτυλιδόπετρα: Η μαστίχα που κρέμεται από το δέντρο
• Δανεικές: Συντροφιές γυναικών που αναλάμβαναν από κοινού το καθάρισμα της παραγωγής τους
• Καθάρισμα: Η απαλλαγή της μαστίχας από ξένες ύλες με τη βοήθεια αιχμηρού εργαλείου
• Καντηλιέρα: Συνεχόμενα δάκρυα που κρέμονται το ένα κάτω από το άλλο
• Κασάκι: Χώρος αποθήκευσης μαστίχας
• Κεντιά: Το τελευταίο μάζεμα του στεγνού μαστιχιού από το κορμό και τα κλαδιά του σκίνου
• Κεντητήρι: Εργαλείο χαράγματος κορμού και κλαδιών στου σχίνου
• Κέντος: Το χάραγμα των σχίνων
• Κοκκολόγι: Το μάζεμα κούκουδων μαστίχας τον χειμώνα
• Κοκκολογώ: Μαζεύω τη μαστίχα από το έδαφος
• Καλλιμασιώτης: Ονομασία σχίνων
• Κοσκίνισμα: Ο διαχωρισμός της μαστίχας σε 4 διαφορετικά μεγέθη με τη χρήση 4 διαφορετικών κόσκινων
• Κουκούρι: Μαστίχα σε σκόνη
• Κρεμεντίνος: Ονομασία σχίνων
• Μαλαθούνι: Πανέρι για το μάζεμα της μαστίχας
• Μάντσι: Πυκνή φυτεία σχίνων
• Μαρουλιώτης: Ονομασία σχίνων
• Μαστιχομαζώματα: Εποχή συλλογής μαστιχιού
• Νεροπινάδα: Η μαστίχα που έχει βραχεί και ανακατευτεί με χώμα
• Ξεφυλλίζω: Απομακρύνω τα κολλημένα φύλλα από το μαστίχι
• Ξύσιμο: Καθάρισμα τραπεζιών κάτω από τους σχίνους
• Πάστρεμα: Καθάρισμα του μαστιχιού
• Πίτα: Πολλές σταγόνες μαστίχας που έχουν ενωθεί στο έδαφος
• Πιτολόγημα: Το μάζεμα της χοντρής μαστίχας
• Πλύσιμο: Καθάρισμα μαστίχας από το χώμα με θαλασσινό ή γλυκό νερό
• Πυξάρι: Νέος σχίνος
• Ριζάκι: Πολύ ψιλό μαστίχι
• Ρίνιασμα: Το πρώτο κέντημα
• Ταχτάδιασμα: Διαχωρισμός μαστιχιού με την κίνηση του ταχτά
• Ταχτάς: Κόσκινο σε σχήμα ωοειδές με ψιλές τρύπες
• Τιμητήρι: Εργαλείο συλλογής πηγμένης μαστίχας που μοιάζει με σπάτουλα
• Τραπέζι: Ισοπεδωμένος χώρος κάτω από κάθε σχίνο
• Φλισκάρι: Η μαστίχα που κρέμεται από το δέντρο
• Φροκάλημα: σκούπισμα του τραπεζιού με χειροποίητες σκούπες που γίνονται από
  αγριελιά, αχινοπόδι ή αθρίμπα
• Φυντάνι: Νέος σχίνος
• Ψιλό: Σταγόνες που όταν πέσουν στο έδαφος έχουν γίνει στρογγυλές

Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιες ερμηνείες διαφέρουν λίγο από χωριό σε χωριό, ενώ κάποιες από τις παραπάνω λέξεις δεν χρησιμοποιούνται σε όλα τα μαστιχοχώρια.

Όποιος γνωρίζει κάποια λέξη που συνδέεται με τη Μαστίχα και μας έχει διαφύγει, ας την αναφέρει, ώστε να συμπληρωθεί τούτο δω το λεξικό.

Πηγές

Πασπάτη Αλεξάνδρου, Το Χιακόν Γλωσσάριον, 1888 Αθήναι
Κολλιάρου Γιάννη, Μιαν βολάν τσ έναν τσαιρόν ήτον…, Εκδόσεις Αιγέας, Χίος 2003
Μπελλέ Χρήστου, Το νησί Μαστίχα, Εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2006