Η οικογένεια Χρυσοβελόνη

Το 35ο μέρος του αφιερώματος του Βασίλη Αγιαννίδη στον Κάμπο της Χίου με τα σπίτια της οικογένειας Χρυσοβελόνη

Διαβάστε εδώ το εισαγωγικό σημείωμα του αφιερώματος

Η οικογένεια Χρυσοβελόνη αναφέρεται για πρώτη φορά σε γραπτές πηγές στην Χίο το 1608 και η γενεαλογία της ξεκινάει από το 1570. Κλάδος της είναι η οικογένεια Χρυσοβελόνη-Μαρακανάβα. Από τον 19ο αιώνα τα μέλη της βρίσκονται εγκατεστημένα στη Σύρα, στην Αθήνα, στην Κωνσταντινούπολη, στον Βόλο, στο Βουκουρέστι και στο Παρίσι όπου ασχολούνται με το εμπόριο, την κλωστοϋφαντουργία και τις τραπεζικές επιχειρήσεις. Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα μένουν και στην Χίο.

Ανάμεσα τους διακρίνονται οι:

• Ζαννής Μενή Χρυσοβελόνης (1709-1773), ιατρός, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Πίζας.
• Λορέντζος Ζαννή Χρυσοβελόνης (1746-1812), ιστορικός και λόγιος.
• Γεώργιος Ζαννή Χρυσοβελόνης (1749-1822) λόγιος, πέθανε κατά την πολιορκία του Ναυπλίου.
• Λούλα Τουμαζή Χρυσοβελόνη (1775-1822), σύζυγος Χατζή-Λουρεντζή Σκυλίτση-Αραμπά, σφαγιάστηκε το 1822.
• Λορέντζος Ανδρέα Χρυσοβελόνης (1790-1839), θεολόγος.
• Ζαννής Ανδρέα Χρυσοβελόνης (1792-1870), Γραμματέας του Ναυάρχου Γεωργίου Σαχτούρη, Δημογέροντας της Χίου, μετάλλιο Πολέμου της Ελληνικής Ανεξαρτησίας και του Τάγματος του Σωτήρος.
• Ζαννής Γεωργίου Χρυσοβελόνης (1784-1823), ιατρός, σκοτώθηκε στο Τρικέρι κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης.
• Λεωνίδας Ζαννή Χρυσοβελόνης (1831-1900), μετάλλιο του Τάγματος του Σωτήρος.
• Νικόλαος Ζαννή Χρυσοβελόνης του κλάδου Μαρακανάβα (1838-1913), ιδρυτής της Τράπεζας Χρυσοβελόνη στην Ρουμανία, μετάλλιο του Τάγματος του Σωτήρος.
• Μανώλης Ζαννή Χρυσοβελόνης του κλάδου Μαρακανάβα (1852-1902), μετάλλιο του Τάγματος του Σωτήρος.
• Ιωάννης Γεωργίου Χρυσοβελόνης (1857-1922), βουλευτής Φθιώτιδας, Γενικός Διοικητής Λέσβου.
• Φίλιππος Λεωνίδα Χρυσοβελόνης (1876-1945), μετάλλιο του Τάγματος του Γεωργίου Α΄.
• Ελένη Νικολάου Χρυσοβελόνη του κλάδου Μαρακανάβα (1885-1975), σύζυγος καταρχήν του Πρίγκιπα Δημητρίου Κωνσταντίνου Σούτσου, στρατιωτικού ακόλουθου της Ρουμανίας στην Γαλλία και κατόπιν του Γάλλου συγγραφέα, διπλωμάτη και ακαδημαϊκού Paul Morand. Η Ελένη Χρυσοβελόνη έλαμψε στα σαλόνια του Παρισιού στα τέλη της Belle Époque και υπήρξε μία από τις πρώτες οικοδέσποινες που φιλοξένησαν τον Marcel Proust με τον οποίο διατηρούσε αλληλογραφία. Ο ίδιος γράφει στα Lettres Retrouvées: «Έμοιαζε με την Αθηνά…, η χάρη της με είχε μαγέψει τόσο που δεν έβγαινα παρά για να πάω σε εκείνην».
• Μαίη Φιλίππου Χρυσοβελόνη (1886-1937), το γένος Δημοσθένη Σαμιωτάκη, Προϊσταμένη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Στρατιωτικό μετάλλιο.
• Η Ιλεάνα Μάνου (1974), κόρη της Sybil Χρυσοβελόνη του κλάδου Μαρακανάβα, νυμφεύτηκε τον Πρίγκιπα της Γαλλίας Foulques d’Orléans, Δούκα της Chartres.

Ενδεικτική βιβλιογραφία: Philip Argenti, Libro d’Oro de la Noblesse de Chio, 1-2, London 1955, Γεωργίου Ζολώτα, Η Ιστορία της Χίου, 1 Β, Αθήνα 1923, Mihail Dimitri Sturdza, Grandes Familles de Grèce, d’ Albanie et de Constantinople, Paris 1999.

1. Κάμπος. Αναφέρεται στις σελίδες 440, 504 και 532 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 112 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερα 39 και 77 στο τοπογραφικό του Ζολώτα και νούμερο 25 στο φύλλο Ε΄ στον χάρτη του Μαστοράκη. Πρόκειται για περιβόλι Χρυσοβελόνη του κλάδου Μαρακανάβα, κατόπιν ιδιοκτησία Αξιωτάκη και μετά Ξύδα, όσον αφορά το δυτικό τμήμα, και Ιωαννίδη, μετά Κουλάτου και έπειτα Γεωργιαφέντη, όσον αφορά το ανατολικό τμήμα. Ο Γεωργιαφέντης ενσωμάτωσε στο περιβόλι των Τσιτσίνια που ήταν στην κατοχή του αυτό το τμήμα από το Χρυσοβελόνικο, το οποίο περιήλθε αργότερα στους Μαρή και Ατσάλη.

2. Σπηλάδια. Αναφέρεται στην σελίδα 533 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 261 στο τοπογραφικό του Ζολώτα.

3. Τάλαρος. Αναφέρεται στην σελίδα 533 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 148 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερο 286 στο τοπογραφικό του Ζολώτα και νούμερο 23 στο φύλλο Α΄ στον χάρτη του Μαστοράκη. Αρχικά ιδιοκτησία Μάσχα, κατόπιν Χρυσοβελόνη, δωρίθηκε στο ναό του Αγίου Πολυκάρπου και μετά πέρασε στην οικογένεια Καμαράδου.

4. Τάλαρος. Το περιβόλι του Αγίου Ζαχαρία. Αναφέρεται στην σελίδα 530 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 192 στο τοπογραφικό του Smith και νούμερο 42 στο φύλλο Γ΄ στον χάρτη του Μαστοράκη. Αρχικά ιδιοκτησία Ξανθόπουλου και κατόπιν Χρυσοβελόνη.

5. Κοντάρι. Νούμερο 332 στο τοπογραφικό του Ζολώτα. Αρχικά ιδιοκτησία Χρυσοβελόνη του κλάδου Μαρακανάβα και κατόπιν Κόβα. Το περιβόλι απαλλοτριώθηκε το 1968 για την κατασκευή του αεροδρομίου και η οικία Κόβα κατεδαφίστηκε. Σώζεται μόνο το πηγάδι με τμήμα από το παλαιό «σεντούκι» του. Η φωτογραφία αρχείου παραχωρήθηκε από τους απογόνους της οικογενείας Κόβα.

Άλλες οικογένειες

Aγέλαστοι | Αργέντες | Αυγερινοί | Βλαστοί | Βούροι | Γαλάτες | Γριμάλδη | Δαμαλά | Ζυγομαλά | Καζανόβα | Καλβοκορέση | Καλουτά | Καράλη
Καστέλλη | Κοντόσταυλοι | Κορέση | Μάξιμοι | Μαυροκορδάτοι | Πασπάτη | Πετροκόκκινοι | Πρασακάκη | Ράλλη | Ροδοκανάκη | Ροΐδη
Σαλβάγοι | Σγούτα | Σεβαστόπουλοι | Σεκιάρη | Σκαναβή | Σκαραμαγκά | Σκυλίτση | Τζίφοι | Τσιτσίνια | Φραγγιάδη