Η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές βοήθησε ή όχι τους εμπόρους; Απαντήσεις μέσα από την έρευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου & Υπηρεσιών
Την Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013, για πρώτη φορά, εκτός της καθιερωμένης Κυριακής των Χριστουγέννων, τα καταστήματα παρέμειναν ανοιχτά κατά τη διάρκεια του επίσης πρώτου σε εφαρμογή εκπτωτικού δεκαημέρου του Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Βάσει του νέου τότε εφαρμοστέου Νόμου, σε σύνολο επτά Κυριακών μέσα στο έτος λειτουργούν τα καταστήματα, εκ των οποίων οι 4 Κυριακές τοποθετούνται κατά τη διάρκεια των εκπτωτικών περιόδων και δεκαημέρων και οι υπόλοιπες 3 από τις συνολικά 7 του μέτρου, τοποθετούνται κατά τη διάρκεια των εορτών (Χριστούγεννα και Πάσχα).
Πόσο βοήθησε όμως η εφαρμογή του μέτρου τους επαγγελματίες; Έχει αυξηθεί ο τζίρος των καταστημάτων; Η επισκεψιμότητα; Τι γίνεται με το λειτουργικό κόστος; Παρακάτω παρουσιάζονται τα αποτελέσματα δειγματοληπτικών ερευνών που έχει πραγματοποιήσει το Ινστιτούτου Εμπορίου & Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ), με απώτερο σκοπό τη συνολική αποτίμηση του μέτρου έως σήμερα.
Εκπτωτικές περίοδοι και λειτουργία των καταστημάτων την Κυριακή
Σε σύνολο επτά Κυριακών μέσα στο έτος που λειτουργούν τα καταστήματα, οι 4 Κυριακές τοποθετούνται κατά τη διάρκεια των εκπτωτικών περιόδων και δεκαημέρων. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των θερινών και των χειμερινών εκπτώσεων, τα καταστήματα παραμένουν ανοιχτά μια Κυριακή μέσα στις δυο αυτές περιόδους. Βασική διαπίστωση αποτελεί το ότι το άνοιγμα της Κυριακής φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά, είτε και καθόλου, με συντριπτικά ποσοστά, το συνολικό τζίρο των καταστημάτων μέσα στις εκπτώσεις.
Δεδομένου ότι μία επιπλέον μέρα λειτουργίας κάποιου καταστήματος δεν μπορεί να μειώσει τον συνολικό τζίρο, το πιθανότερο είναι ότι οι επιχειρηματίες απαντούν σκεπτόμενοι ότι δεν έχουν τον προσδοκώμενο τζίρο τη συγκεκριμένη μέρα, οπότε κρίνουν το μέτρο αρνητικά. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση ότι ενδεχομένως η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές οδηγεί περισσότερο τους καταναλωτές σε μεγάλα εμπορικά καταστήματα από ότι τις καθημερινές, οπότε το άνοιγμα να έχει όντως αρνητική επίδοση.
Ενδιαφέρον στοιχείο, που επιβεβαιώνεται σε κάθε εκπτωτική περίοδο, κατά τη συστηματική παρακολούθηση της λειτουργίας των καταστημάτων την Κυριακή, αποτελεί ότι ο εκάστοτε επιχειρηματίας καλύπτει σε υψηλό ποσοστό μόνος του, την ανάγκη προσωπικού εκείνη την ορισμένη ημέρα. Δηλαδή, με τη δική του προσωπική συνδρομή πασχίζει να καλύψει τη συγκεκριμένη ανάγκη, ενώ η επόμενη επιλογή του είναι να επεκτείνει το ωράριο των ήδη υπαρχόντων υπαλλήλων.
Από τα αποτελέσματα των περιοδικών ερευνών του ΙΝΕΜΥ αποτυπώνεται ότι η λειτουργία των Κυριακών δεν φαίνεται να συμβάλλει στην ενίσχυση της απασχόλησης, στη δημιουργία δηλαδή θέσεων εργασίας.
Ενδιάμεσα Εκπτωτικά Δεκαήμερα και Λειτουργία των καταστημάτων την Κυριακή
Κατά τη διάρκεια των εκπτωτικών δεκαημέρων στην έρευνα του ΙΝΕΜΥ διερευνάται και η κίνηση της αγοράς την Κυριακή του εκάστοτε εκπτωτικού δεκαημέρου.
Όμοια με τις παραδοσιακές εκπτωτικές περιόδους, έτσι και στα εκπτωτικά δεκαήμερα, σημαντική διαπίστωση η οποία φαίνεται να επαναλαμβάνεται ως εύρημα σε κάθε ενδιάμεση εκπτωτική περίοδο είναι ότι σταθερά υψηλό παραμένει το ποσοστό των επιχειρηματιών που δηλώνουν ότι το άνοιγμα μίας ακόμα Κυριακής δεν επηρεάζει τον τζίρο της αντίστοιχης εκπτωτικής περιόδου. Με άλλα λόγια ο τζίρος της Κυριακής φαίνεται ότι «απορροφά» εκείνο των προηγούμενων και επόμενων ημερών.
Βασικές διαπιστώσεις για τη λειτουργία των καταστημάτων την Κυριακή
Σύμφωνα πάντα με την έρευνα του ΙΝΕΜΥ, ακόμα και σε επίπεδο τζίρου, στις περισσότερες περιπτώσεις όχι μόνο δεν βοηθά τον εμπορικό κόσμο, αλλά επιδεινώνει την υπάρχουσα βεβαρημένη κατάσταση σε περίοδο εκτεταμένης ύφεσης, ενώ δεν συνεισφέρει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά αντίθετα επιβαρύνει προσωπικά και επαγγελματικά τον έλληνα επιχειρηματία.
Η λειτουργία των καταστημάτων φαίνεται να έχει ουσιαστικό νόημα μόνο όταν είναι έκτακτη (Χριστούγεννα, Πάσχα), καθώς στις άλλες περιπτώσεις δεν ενισχύεται ο ανταγωνισμός, αλλά εντείνεται η πίεση στους μικρομεσαίους εμπόρους. Ακόμα και οι δυο Κυριακές μέσα στην περίοδο των Χριστουγέννων, που είναι ανοιχτά τα καταστήματα φαίνεται ότι δεν δίνουν θετικό πρόσημο στην αγορά.