Να ξεκολλήσουμε προσωρινά από το μαστίχι

0

του Δημήτρη Αντωνόγλου

Οι Χιώτες είμαστε “κολλημένοι με το Μαστίχι”. Πώς θα μπορούσαμε άλλωστε να κάνουμε διαφορετικά; Το μαστίχι είναι συνυφασμένο με την ιστορία και τους μύθους μας εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Είναι το σύμβολο της ευημερίας μας, που έθρεψε γενιές και γενιές και υποστήριξε την ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών, συμβάλλοντας σημαντικά στην εδραίωση ενός διαχρονικά σταθερού οικονομικού περιβάλλοντος. Αυτό που κάνει το νησί μας μοναδικό σε ολόκληρο τον κόσμο.

Με πρώτη ματιά, στους περισσότερους θα ήταν προφανές πως, οποιαδήποτε προσπάθεια για τουριστική προβολή της Χίου, θα πρέπει να εστιάζει στο μαστίχι και την καλλιέργεια του σχίνου. Γραφικά μαστιχοχώρια με μοναδική αρχιτεκτονική, σχεδιασμένη για να εξυπηρετεί την καλλιέργεια του μαστιχιού και να το προφυλάσσει από κάθε επιβουλή λειτουργούν ως ο μοναδικός πόλος έλξης του νησιού. Ακάματοι χωρικοί,με το πρώτο φως της αυγής, ξεπροβάλλουν στον ορίζοντα, ψημένοι από τον ήλιο και “πληγώνουν” τον ευλογημένο σχίνο με τέχνη και ιεροτελεστία, μέχρι να “δακρύσει” στο ολόλευκο “τραπέζι”. Κατόπιν, με προσοχή, συλλέγουν το ευλογημένο δάκρυ για να το μεταφέρουν στο χωριό, όπου, ως την “χρυσή ώρα”, θα το καθαρίζουν μαυροφόρες με τα τσεμπέρια τους την ώρα που διηγούνται μεταξύ τους ιστορίες για το power of love.

Ένα βλέμμα απορίας συναντάει ένα βλέμμα αγωνίας και η προηγούμενη ειδυλλιακή εικόνα γίνεται χίλια κομμάτια. Ο Ευρωπαίος συνομιλητής σου, ξύνει το κεφάλι του με γνήσια απορία την πρώτη φορά που σε ακούει να περνάς από το μαστίχα στο mastic, μετά στο resin, το gum, το tsihla και άλλα ευρηματικά. Συνεχίζεις με αγωνία, μέχρι να εξαντληθεί η φαντασία σου στα Greeklish και σε όλα τα συνώνυμα της λέξης στα Αγγλικά, μήπως και επιτέλους καταλάβει για ποιο πράγμα νιώθεις τόσο περήφανος. Μα πώς είναι δυνατόν να μην το ξέρει ο άσχετος; Όλος ο κόσμος το ξέρει. Όμως, τα μοναδικά προϊόντα που φυτρώνουν μόνο σε μια χώρα, για την ακρίβεια, μόνο στο νότιο τμήμα ενός νησιού αυτής της χώρας και παράγονται σε μικρές ποσότητες (σε σχέση με το μέγεθος της αγοράς του πλανήτη), έχουν ένα μειονέκτημα όταν προσπαθείς να τα χρησιμοποιήσεις για να προσελκύσεις τουρίστες σε έναν τόπο. Δεν μπορούν να γίνουν εύκολα αναγνωρίσιμα. Μπορείτε την επόμενη φορά που θα ταξιδέψετε στην Ευρώπη να δοκιμάσετε την αναγνωρισιμότητα της Μαστίχας ρωτώντας τυχαίο κόσμο. Μέχρι στιγμής έχω ρωτήσει πάνω από 100 Ευρωπαίους πολίτες. Ούτε ένας (από αυτούς που δεν είχαν έρθει ποτέ στη Χίο) το γνώριζε. Τα πράγματα αλλάζουν στην Τουρκία και τις Αραβικές χώρες. Όταν μιλάμε όμως για προσέλκυση τουριστών από την Ευρώπη, δεν μπορούμε να κάνουμε “μοναδικό σημείο πώλησης” (unique selling point) του τουριστικού προορισμού ένα προϊόν με μηδενική αναγνωρισιμότητα. Δεν είναι στρατηγικά σωστό να πούμε στον τουρίστα έλα για το μαστίχι, από την στιγμή που δεν ξέρει τι είναι το μαστίχι. Και για να του το μάθεις χρειάζεσαι μερικά εκατομμύρια ευρώ. Η Χίος, αμφιβάλλω αν για αυτό το σκοπό, διαθέτει μερικές χιλιάδες ευρώ.

Αν λοιπόν φτιάξεις ένα πόστερ, φυλλάδιο, hashtag, banner, ο, τιδήποτε με τη λέξη mastic, το μόνο που θα καταφερεις ειναι να μπερδέψεις τον παραλήπτη του διαφημιστικού μηνύματος, ο οποίος μόλις απομακρυνθεί από το μήνυμα θα ξεχάσει τη ξένη για αυτόν λέξη “μαστίχι” και τη σύνδεση της με τη Χίο (την οποία επίσης το πιθανότερο είναι να μην γνωρίζει).

Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση του. Θα πηγαίνατε κάπου επειδή είδατε ένα πόστερ να γράφει, “Damara, η γη της ευλογημένης welwitschia”;

Εδώ και πολλά χρόνια, προσπαθούμε να προσελκύσουμε τουρίστες από την Ευρώπη στην άγνωστη για αυτούς Χίο, με κεντρικό σημείο της προσπάθειας μας, την άγνωστη για αυτούς μαστίχα. Το σφάλμα ξεκινάει, από το ότι θεωρούμε δεδομένη για τον τουρίστα τη δική μας γνώση και θαυμασμό για το προϊόν. Μια καλύτερη στρατηγική ίσως θα ήταν να προσπαθήσουμε πρώτα να προσελκύσουμε τουρίστες στη Χίο επιλέγοντας ως κεντρικό σημείο της προβολής μας ένα περισσότερο αναγνωρίσιμο προϊόν (και έχουμε τέτοιο) και να τους παρέχουμε υψηλής ποιότητας τουριστική εμπειρία, έτσι ώστε η επαφή με της μαστίχα να προκύψει ως απόρροια της ουσιαστικής επαφής τους με το νησί.

Με κανέναν τρόπο δεν θέλω να υποτιμήσω την τεράστια αξία που έχει η μαστίχα ως σημαντικό στοιχείο του τουριστικού προϊόντος, αλλά να τονίσω το άκαιρο της χρήσης της ως κεντρικό σημείο προβολής, τώρα που η Χίος βρίσκεται ακόμα στη “φάση ανακάλυψης” ως τουριστικός προορισμός. Η μαστίχα είναι για μετά.

Τυφλωμένοι από τη μαστιχόσκονη δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πως κινδυνεύει να καταστραφεί, ίσως ο σημαντικότερος τουριστικός πόρος της Χίου, ο Κάμπος. Η τουριστική αξία του κάμπου συνεχώς υποβαθμίζεται τα τελευταία 20 χρόνια, εξαιτίας σωρείας κοντόφθαλμων πολιτικών αποφάσεων σε όλες τις χωρικές κλίμακες και αδυναμίας αντίληψης του κεφαλαίου που αποτελεί η περιοχή για το νησί σε πολλές διαστάσεις. Το πως έχει συμβεί αυτό, πως μπορεί να ανατραπεί και γιατί η προβολή και ο τουριστικός σχεδιασμός μπορούν να ξεκινήσουν από ένα σύνθετο προϊόν με επίκεντρο τον κάμπο και γιατί θα αναλυθεί σε επόμενο άρθρο.

Καθηγητής Πληροφορικής, με Μεταπτυχιακό στο Σχεδιασμό, τη Διοίκηση και την Πολιτική του Τουρισμού. Είναι μέλος της Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής του Δήμου Χίου και της Χιακής Συμπολιτείας. Εμπνέεται και αναζωογονείται από τη δουλειά των δασκάλων και συμμαθητών του στη Φωτογραφική Λέσχη Χίου και τη Θεατρική ομάδα του Ομηρείου.

Άφησε σχόλιο