Το δίκτυο Natura 2000, κύριος εκφραστής της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία της φύσης και τη διασφάλιση της κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας, καλύπτει πάνω από 27.000 χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές και δημιουργήθηκε με μοναδικό στόχο την επιβίωση και ανάδειξη μοναδικών και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων.
Από το δίκτυο αυτό έρχεται ένας τίτλος, το Βραβείο Natura 2000, ως αναγνώριση του χρόνου, των προσπαθειών και της ευαισθησίας που επιδεικνύουν Ευρωπαίοι για τη διαφύλαξη της φυσικής κληρονομιάς στο πλαίσιο των προστατευόμενων περιοχών του. Το βραβείο διαμοιράζεται σε πέντε κατηγορίες που περιλαμβάνουν τη διατήρηση, τα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, την επικοινωνία, το συμβιβασμό συμφερόντων και αντιλήψεων και τη δικτύωση και τη διασυνοριακή συνεργασία. Επιπλέον, απονέμεται ένα ειδικό βραβείο, αυτό του Ευρωπαίου Πολίτη, στην τελική υποψηφιότητα που θα λάβει τις περισσότερες από τις ψήφους των πολιτών.
Η ψηφοφορία ήδη έχει ξεκινήσει και θα διεξάγεται μέχρι τις 22 Απριλίου 2018 στη σελίδα http://natura2000award-application.eu/en/finalists. Η αναγγελία των νικητών θα γίνει από τον επίτροπο Karmenu Vella, σε τελετή που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες, την Πέμπτη 17 Μαΐου 2018.
Από τις εβδομήντα πέντε υποψηφιότητες που υποβλήθηκαν αρχικά, επελέγησαν εικοσιπέντε από δεκαέξι χώρες για τον τελικό. Ανάμεσα σε αυτές ξεχώρισαν πέντε ελληνικές υποψηφιότητες. Αυτές περιλαμβάνουν αρκετά διασυνοριακά έργα, με τη συμμετοχή μάλιστα και της Τουρκίας, αλλά και ένα έργο που αφορά σε όλη την Ε.Ε.
Αναλυτικά, οι πέντε ελληνικές υποψηφιότητες είναι οι εξής:
1. Το μονοπάτι ερμηνείας της λίμνης Στυμφαλίας
Στα πλαίσια του προγράμματος LIFE-Stymfalia, το συγκεκριμένο έργο έρχεται να ενώσει τη φυσική και την πολιτιστική κληρονομιά ενός μοναδικού τόπου. Πρόκειται για μια γραμμική πεζοπορική διαδρομή, μήκους 1.8 χλμ. που συνδέει το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας με τον υγρότοπο και τα ερείπια της αρχαίας πόλης του Στυμφαλού.
2. Συνύπαρξη ανθρώπου και αρκούδας στον 21ο αιώνα
Από το νομό Καστοριάς και ειδικότερα από την περιβαλλοντική οργάνωση «Καλλιστώ» σε συνεργασία με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας έρχεται η επόμενη ελληνική υποψηφιότητα. Το έργο αποβλέπει στην αρμονική συμβίωση ανθρώπου και αρκούδας στο νομό, με έμφαση τόσο στην αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων που εμπλέκονται αρκούδες όσο και στην προστασία της ζωικής και φυτικής παραγωγής από αυτές.
3. Προστασία της Μεσογειακής φώκιας
Το σπανιότερο είδος του πλανήτη, τη μοναδική Μεσογειακή φώκια που κινδυνεύει από την υπεραλίευση, την υποβάθμιση των οικοτόπων, αλλά και από σκόπιμη ή τυχαία θανάτωση, προβάλλει η MOm, η οποία ενεργοποιείται εδώ και 30 χρόνια στην προστασία και διατήρηση του παράκτιου και θαλάσσιου φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας.
4. Επιστροφή του Κιρκινεζιού
Ισπανία, Τουρκία, Βουλγαρία και η Ελλάδα με τον Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου Βιστωνίδας-Ισμαρίδας (Φ.Δ.) κατευθύνουν από κοινού τις δυνάμεις τους για την επιστροφή του μικρού γερακιού (Falco naumanni), ενός είδους που μέχρι τώρα θεωρούταν εξαφανισμένο στη γείτονα Βουλγαρία.
5. Διάσωση του Ασπροπάρη γύπα
Το «ιερό πτηνό», όπως αποκαλείται ο αιγυπτιακός γύπας, είναι το μοναδικό μεταναστευτικό είδος γύπα στην Ευρώπη και είδος προς εξαφάνιση. Η προστασία του επεκτείνεται σε τρεις ηπείρους και ευνόησε μια πολυεθνική συνεργασία τεσσάρων εταίρων, της Ελληνικής Oρνιθολογικής Εταιρείας και του WWF από την Ελλάδα, ενός από τη Βουλγαρία και ενός από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Θα ήταν ευκταίο, αν στις επόμενες υποψηφιότητες βλέπαμε και τη Χίο, ένα νησί με φυσικό πλούτο, ο οποίος στα πλαίσια της κοινωνικής ευημερίας του επιβάλλεται να αναδειχθεί.