της Στέλλας Τσιροπινά
Ξημερώνοντας, θα σαλτάρει κι ο Φλεβάρης μπροστά μας, με τις υπόγειες φλέβες του, φουσκωμένες από τα νερά. «Κούτσουρος» και «Κουτσοφλέβαρος», βέβαια. Κι όμως. Θα νοιαστεί τα αμπέλια του, θα τα ραντίσει με αγιασμό, θα τα κλαδέψει, θα τα συνεπιάσει. Από την πρωτομηνιά του κιόλας, ανήμερα του Αγίου Τρύφωνα.
Την άλλη μέρα, της Υπαπαντής, θα κάμει ο πονηρός τις μαντεψιές του και για τον καιρό. Οι Κεφαλλονίτες, μάλιστα, το ’χουνε σίγουρο: «…καλοκαιριά τση ’Παπαντής, Μαρτιάτικος χειμώνας», λένε. Άστατος μήνας, πάντως, απρόβλεπτος στις καιρικές εναλλαγές του, γι’ αυτό και οι παλαιοί τον λέγανε και «Μεθυσμένο».
Εννοείται, βέβαια, πως μέσα σ’ όλα ή μάλλον, πριν απ’ όλα, θα φροντίσει και για των ζωντανών «τ’ απεθαμένα»… τι στο καλό τον είπαν «Φεβρουάριο», από το όνομα του Φέβρουου (Februs), που οι Ρωμαίοι τον λάτρευαν σαν θεό των νεκρών: το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Αποκριάς, δεν αμελεί να πάει ένα πιάτο κόλλυβα στις εκκλησιές για να μνημονευτούν, με τα μικρά ονόματά τους, πρόσωπα -έναν καιρό και μια φορά- πολυαγαπημένα.
Μετά, είναι πανέτοιμος ν’ αφιερωθεί στους ζωντανούς και στα αποκριάτικα τα γλέντια τους. Εδώ, στη Χίο, πού να πρωτοτρέξει και σε τι να πρωτομεταμφιεστεί: Καδής στο Πιτυός, Αχερένιος και Αγάς στους Ολύμπους, στη Βέσσα, το Ληθί, την Ελάτα και τα Μεστά, Βούδι με μουρέστρια και Νεκρός στο Συκούση. Αλλά και στα Καρδάμυλα, Σακαλής και Γιάνναρος σε άλλα χωριά, από κεφαλής κουκουλωμένος σαν Καρκαλούσα αγνώριστη στο Πυργί, ζωσμένος τη μακριά του σπάθα στο επινίκιο Ταλίμι των Θυμιανών, ανοικονόμητος Γαμπρός στους κουδουνατίστικους γάμους σε Νεχώρι, Δαφνώνα ή Σιδηρούντα, με τα «καθαριάτικα», σόκιν στιχάκια των χωριανών να βγαίνουν χείμαρρος από τα απύλωτα στόματά τους… Κι αυτός πρωτοσυρτής σε όλους τους αποκριάτικους δετούς, να βροντά το κουτσό του ποδάρι στη γή και να την ανατριχιάζει…
Η αλήθεια είναι πως μ’ αυτά και μ’ αυτά, όλο και κάτι μας θυμίζει ο κερατούκλης από τον καιρό εκείνο, τότε που ο χρόνος ήταν «κοινωνικός» στην ουσία του, με μοιρασμένα τα κομμάτια και τις εμπειρίες του σε όλα ανεξαιρέτως τα μέλη των μικρών ή των μεγάλων κοινοτήτων: μοιρασμένος ο μόχθος, οι αγωνίες, οι προλήψεις –στις καψερές τις γκαστρωμένες, κάθε Αγιού Συμιού, έτρεμε το φυλλοκάρδι μην και άθελά τους έκαναν κάτι άσκεφτο ή αψήφιστο και γεννιόταν «σημειωμένο» το παιδί τους. Κι ακόμη, μοιρασμένα και πολυπόθητα τα γλέντια, η ξεκούραση, η προσμονή να φυτρώσει ο κρυμμένος στη γη σπόρος του σιταριού -αυτός δεν ήταν ο μεγάλος Νεκρός της εποχής;- να «αναστηθεί» εν τέλει με δόξα και τιμή, ανασταίνοντας, με τη σειρά του, φαμελιές ολόκληρες…
Πάντως, αν από μικρό κι από λωλό, μαθαίνεις την αλήθεια, εμείς οι Χιώτες, που είναι γνωστό ότι: «όλοι μας είμαστε …λωλοί, ποιος ολίγο ποιος πολύ», σας προειδοποιούμε: οι κουδουνάτοι που έχουν την τιμητική τους το Φλεβάρη είναι οι αθωότεροι, στη σύγκρισή τους με τους πάσης φύσεως μεταμφιεσμένους όλου του υπόλοιπου καιρού… Αυτούς δηλαδή που, κάτω από τις λογής μάσκες τους, έχουν τον τρόπο να κάνουν:
«…τους χρόνους δίσεχτους, τους μήνες οργισμένους».
Όπου γης.
