Νόμπελ Ειρήνης: Ποιος άραγε το έχει ανάγκη;

0

του Σιδερή Τσούρου

Διαβάζω παντού αυτές τις μέρες την έκκληση που κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα να απονεμηθεί το Νόμπελ Ειρήνης στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου για τη συμβολή, την αλληλεγγύη και τον εθελοντισμό των κατοίκων του σχετικά με το προσφυγικό.

Είναι γνωστές οι σκοπιμότητες που εξυπηρέτησε στο παρελθόν και συνεχίζει να εξυπηρετεί η απονομή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης. Κάνω αυτό το διαχωρισμό γιατί κυκλοφορεί ευρέως η άποψη πως το Βραβείο αυτό απονέμεται από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών, έναν ανεξάρτητο μη κυβερνητικό επιστημονικό οργανισμό με στόχο την προώθηση των επιστημών. Λάθος! Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται από τη λεγόμενη νορβηγική επιτροπή Νόμπελ που διορίζεται από την εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο της Νορβηγίας. Εξάλλου ο ίδιος ο Άλφερντ Νόμπελ στη διαθήκη του έκανε λόγο για Βραβεία Επιστημών και για αυτό το Νόμπελ Ειρήνης επινοήθηκε αργότερα και χωρίς να προβλέπεται στη διαθήκη του.

Μια άλλη ιδιαιτερότητα είναι ότι σε αντίθεση με τα Νόμπελ Επιστημών που απονέμονται χρόνια ή και δεκαετίες μετά το επίτευγμα του βραβευθέντα, τα Νόμπελ Ειρήνης απονέμονται αμέσως μόλις καταγραφεί η δραστηριότητα που βραβεύεται. Χωρίς ιστορική απόσταση και αντικειμενική κρίση. Παρόλα αυτά ίσως είναι και τα Νόμπελ με τη μεγαλύτερη δημοσιότητα. Κάτι σαν «Γιουροβίζιον» των Νόμπελ!

Στο παρελθόν με περίεργα σκεπτικά έχουν βραβευθεί ο πολεμοχαρής Χένρι Κίσινγκερ (1973) «για την επίτευξη της ειρήνης στο Βιετνάμ» όπως αναφέρει η απόφαση βράβευσης, η Μητέρα Τερέζα (1979) που αργότερα κατηγορήθηκε για οικονομικές ατασθαλίες αλλά και βαναυσότητες στα κέντρα προστασίας που ήταν υπό την εποπτεία της, ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ (1990) άγνωστο για ποιο ακριβώς λόγο, ο Αλ Γκόρ (2007) για τις έπ’ αμοιβή περιβαλλοντικές διαλέξεις του, αλλά μόλις πρόσφατα και η Ευρωπαϊκή Ένωση (2012)…

Από την άλλη πλευρά, ένας κορυφαίος ειρηνιστής που υπηρέτησε αυτές τις ιδέες σε ολόκληρη τη ζωή του και αποτέλεσε πρότυπο για τις επόμενες γενιές, ο Γκάντι, δεν βραβεύθηκε ποτέ. Παράλειψη; Κάθε άλλο! Ο Μαχάτμα Γκάντι ήταν υποψήφιος το 1937, το 1938, το 1939, το 1947 και τον Ιανουάριο του 1948, λίγες μέρες πριν δολοφονηθεί. Ουδέποτε βραβεύθηκε, καθόλου τυχαία βέβαια, αφού κάτι τέτοιο δεν θα άρεσε καθόλου στην πανίσχυρη τότε Μεγάλη Βρετανία.

Με όσους εθελοντές μίλησα στη Χίο κανείς δεν ζήτησε το Νόμπελ Ειρήνης, γιατί απλά δεν το έχει ανάγκη. Δεν τους «λέει» τίποτα απολύτως. Περίεργο; Καθόλου. Ο αγνός εθελοντισμός ούτε την προβολή επιζητά, ούτε βέβαια την ανταμοιβή. Και οι συμπολίτες μας που έχουν αφήσει επί μήνες στην άκρη τις προσωπικές τους αγωνίες και συμπάσχουν με τους πρόσφυγες και το δράμα τους δεν περιμένουν «βραβείο». Άλλωστε αποτελούν ζωντανό παράδειγμα αλτρουισμού, στάση ζωής για όλους μας που έχει εμπνεύσει και έχει κινητοποιήσει.

Τέλος, εκείνο που είναι το πλέον ενοχλητικό και αντιαισθητικό είναι ότι εάν πράγματι το Νόμπελ Ειρήνης απονεμηθεί στα νησιά, κάτι πολύ πιθανό, αφού ζητούμενο είναι το θέαμα και η προβολή, θα καμαρώσουμε τους εκπροσώπους του Ελληνικού Προτεκτοράτου να κορδώνονται και να φωτογραφίζονται και να εκφωνούν λόγους και να παραδίδουν μαθήματα περί εθελοντισμού, παγκόσμιας ειρήνης κτλ. Το Νόμπελ θα λειτουργήσει σαν ένα θαυμάσιο πλυντήριο που θα ξεπλύνει αδράνεια, ωχαδερφισμό, υποκρισία, προχειρότητες, ανευθυνότητα, κυνισμό… Πάμε στοίχημα;

Άφησε σχόλιο