Για δεύτερη χρονιά ζητήσαμε από 7 συνεργάτες της «Α» να μας θυμίσουν κάποιο αξιοσημείωτο γεγονός της χρονιάς που σε λίγες μέρες φθάνει στο τέλος της. Τους αποτρέψαμε όμως να αναφερθούν στα πολύ προφανή γεγονότα, τα οποία προβλήθηκαν κατά κόρον από τα ΜΜΕ, όπως π.χ. η Αμφίπολη (δημοφιλέστερη αναζήτηση του 2014 σύμφωνα με το Google!). Όπως θα διαβάσετε, η πλειοψηφία επέλεξε να μας υπενθυμίσει μερικά λαμπρά γεγονότα από το χώρο του πολιτισμού, ίσως επειδή η ανθρώπινη μνήμη είναι επιλεκτική και σβήνει τα δυσάρεστα στιγμιότυπα από το μυαλό μας, που ομολογουμένως δεν ήταν λίγα το 2014.
Λευτέρης Βενιάδης: Παράσταση Voicing Resistance για το Πάρκο Γκεζί
Στο θέατρο «Maxim Gorki» του Βερολίνου, η τουρκάλα καλλιτέχνιδα Zeyno Pekünlü επιλέγει με τη μορφή «Lecture Performance» να δείξει με καλλιτεχνικό τρόπο, το πως έζησε η ίδια τις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί, στην πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη.
Με την φωνή ως βασικό μέσο και με τον τίτλο «At The Edge Of All Possibles» η Pekünlü θέτει μέσω της έντονης αφήγησής της σημαντικά ερωτήματα με κυριότερο: Πως μπορούν να εκπροσωπηθούν οι έννοιες της αντίστασης και της εξέγερσης σε έναν κόσμο όπου οι πληροφορία έχει γίνει σημαντικότερη από την εμπειρία;
Γιάννης Κωσταρής: Φωτογραφία και Λόγος στην Photobiennale του Μουσείου Φωτογραφίας
Το καλοκαίρι διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη από το Μουσείο Φωτογραφίας η Photobiennale με θέμα την λέξη Λόγος. Το μουσείο της Θεσσαλονίκης είναι ο σημαντικότερος θεσμός για τη φωτογραφία στην Eλλάδα, άσχετα από τις διαφωνίες που υπάρχουν στο φωτογραφικό χώρο για την διαχείριση και το παραγόμενο έργο του μουσείου. Οι εκθέσεις και οι παράλληλες εκδηλώσεις της μπιεννάλε ασχολήθηκαν με την σχέση της φωτογραφίας με τον λόγο. Το κοινό είχε την ευκαιρία μέσα από το έργο 100 φωτογράφων από όλο τον κόσμο να γνωρίσει «άλλοτε με περισσότερο και άλλοτε με λιγότερο πρόδηλο τρόπο, την αλληλεπίδραση του λόγου με την εικόνα».
Με την φωτογραφική διαδικασία καταγράφουμε στιγμές που συμπυκνώνουν νοήματα και συναισθήματα. Λόγος είναι ο οικείος και ελεγχόμενος τρόπος καταγραφής της σκέψης μας, αυτός που γνωρίζουμε από το σχολείο, βάζοντας τις λέξεις σε σειρά. Η φωτογραφία σε συνδυασμό με τον λόγο μπορεί με διάφορους τρόπους να δημιουργήσει αφήγηση. Η αφήγηση είναι το μέσον που γνωρίζουμε για να διαχειριζόμαστε το σενάριο της ζωής μας, να βάζουμε τάξη στο χάος και να προχωρούμε. Η ζωή μας πολλές φορές δεν είναι η ζωή μας παρά η αφήγηση της, η ιστορία της.
Μιχάλης Μελαχροινούδης: Η αλλαγή Δημοτικής Αρχής
Αναμφίβολα, σημαντικό γεγονός για την τοπική κοινωνία αποτέλεσε η αλλαγή σκυτάλης στο δήμο Χίου. Η ανάδειξη του Μ. Βουρνού και η επικράτηση του συνδυασμού του με ένα μεγάλο ποσοστό προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, ποικίλα συναισθήματα, πολλές ερμηνείες. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, κανείς δεν περίμενε το αποτέλεσμα, όχι σε τέτοια έκταση, ένθεν και ένθεν! Πλέον, τα γεγονότα εκείνων των ημερών αποτελούν παρελθόν, ωστόσο παραμένει ανοιχτό το έργο της ψύχραιμης αποτίμησης.
Περισσότερο ίσως και από την εκλογή Βουρνού, τα νέα πρόσωπα που στελέχωσαν, ευρύτερα, τα ψηφοδέλτια όλων των συνδυασμών και ψηφίστηκαν από το χιώτικο λαό, αποτελούν το σήμερα του τόπου και μένει να αποδειχθεί, αν τιμώντας την εμπιστοσύνη του κόσμου, θα αποτελέσουν πολύτιμη παρακαταθήκη και για το μέλλον. Όσο και αν μεμψιμοιρούν κάποιοι και περιμένουν ηγέτες «εκ των άνωθεν», αυτοί και αυτές είμαστε, ευτυχώς ή δυστυχώς, και σε μία περίοδο μάλιστα, που η/οι πολιτική/οί δοκιμάζονται σκληρά, η ενασχόληση με τα κοινά ανθρώπων που δεν είχαν δοκιμάσει/-τεί ξανά στο παρελθόν είναι ενθαρρυντικό και ελπιδοφόρο. Μέχρι εκεί όμως, γιατί, σε ένα ομολογουμένως δύσκολο και σύνθετο σκηνικό, έχει ήδη ξεκινήσει να γράφει το «κοντέρ» της προσωπικής ευθύνης, της συλλογικής προσπάθειας, της συνέπειας λόγων και έργων, των λύσεων και των παραλείψεων για όλους και όλες.
Καλλιόπη Λιαδή: Ένα Όσκαρ για τον βιολονίστα Λεωνίδα Καβάκο
Το επίζηλο βραβείο Gramophone στην κατηγορία «καλλιτέχνης της χρονιάς» κατέκτησε ο κορυφαίος βιολονίστας Λεωνίδας Καβάκος τη χρονιά που φεύγει. Η βράβευση έγινε στο Λονδίνο στις 17 Σεπτεμβρίου και το βραβείο του απενεμήθη κατόπιν ηλεκτρονικής ψηφοφορίας του διεθνούς μουσικόφιλου κοινού. Ο Έλληνας καλλιτέχνης κατάφερε να περάσει σπουδαία ονόματα της παγκόσμιας κλασικής μουσικής σκηνής.
Τα συγκεκριμένα βραβεία είναι πια θεσμός και αποκαλούνται και «Οσκαρ της κλασικής μουσικής». Πέρα από την αξία του ίδιου του γεγονότος για τη θέση κι αναγνώριση του Έλληνα μουσικού στο διεθνές μουσικό προσκήνιο, είναι μεγάλη η σημασία του για την ελληνική καλλιτεχνική σκηνή και τον απόηχο του Ελληνικου αυτού ονόματος διεθνώς. Και τούτο σε μια περίοδο που οι τέχνες και η υποστήριξη τους, ο ζωντανός πολιτισμός και η αξία της καλλιτεχνικής δημιουργίας πλήττονται και υποβαθμίζονται ποικιλοτρόπως.
Ο Λεωνίδας Καβάκος συγκαταλέγεται ανάμεσα στους δέκα σημαντικότερους σολίστες της εποχής μας, διευθύνει και συνεργάζεται με μερικά από τα πλέον σημαντικά μουσικά σύνολα στον κόσμο, έχει συμπράξει με τις μεγαλύτερες ορχήστρες και έχει εμφανιστεί σε κάποιες από τις γνωστότερες μουσικές αίθουσες διεθνώς. Θεωρεί την τέχνη της κατασκευής μουσικών οργάνων ένα μεγάλο μυστήριο, δεν βλέπει την κλασική μουσική ως κάτι ξεκομμένο από την καθημερινότητα κι έχει επιλέξει να μένει με την οικογένεια του στην Ελλάδα.
Κώστας Ζαφείρης: Η αναχώρηση του Πάνου Καρασούλη
Ήταν πρωί της 9ης Οκτωβρίου, όταν μάθαμε από το μακρινό Βανκούβερ του Καναδά, όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια με τα παιδιά του, το άγγελμα του θανάτου του συμπολίτη μας αντιστασιακού Πάνου Καρασούλη. Του ασυρματιστή της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής στη Χίο το 1943-44. Του συναγωνιστή του αδικοχαμένου από προδοσία Ανθυπολοχαγού Ιάσονα Καλαμπόκα. Τον αποχαιρετήσαμε, εδώ στη Χίο, αρκετές μέρες αργότερα.
Τον κ. Πάνο τον γνωρίσαμε παιδιά σχεδόν, ως άριστο τεχνίτη ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών στο μικρό μαγαζάκι του στα στενά της αγοράς. Αργότερα μάθαμε για τη δράση του. Τον γνωρίσαμε ακόμα από το βιβλίο του για την Αντίσταση στο νησί μας, τα άρθρα του και την αδιάκοπη προσπάθεια του, να μην ξεχαστούν οι αγώνες της γενιάς του και να τιμηθούν όπως τους αξίζει. Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, κάτι για το οποίο αγωνιούσε μέχρι τις τελευταίες του στιγμές, παίρνει ξεχωριστή σημασία σήμερα που το τέρας του φασισμού σηκώνει κεφάλι, στην Ελλάδα και αλλού.
Η γενιά της Εθνικής μας Αντίστασης, σιγά σιγά κλείνει το βιολογικό της κύκλο. Όλο και λιγότεροι μένουν πια κοντά μας. Κι επειδή η απόσταση, αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, συχνά νομίζουμε ότι πρόκειται για ανθρώπους εξωπραγματικούς, για μεγέθη πέρα από τα δικά μας μέτρα. Κι όμως. Πρόκειται για ανθρώπους απλούς, καθημερινούς, σαν όλους μας. Τέτοιοι απλοί άνθρωποι, σαν τον Πάνο Καρασούλη, ήταν που πήραν τις μεγάλες αποφάσεις και έκαναν τα μεγάλα έργα της Αντίστασης. Κι αυτό είναι που τους κάνει ακόμα πιο συγκλονιστικούς.
Έφη Λατσούδη: Η καταστολή της κινητοποίησης των Σύρων στο Σύνταγμα
Μέσα Νοέμβρη Πρόσφυγες από την Συρία παίρνουν την απόφαση να διαδηλώσουν στο Σύνταγμα και μένουν εκεί. Σταματούν να κρύβονται στην εξαθλίωση και την σιωπή. Διεκδικούν τα αυτονόητα: προστασία από την πολιτεία και ελεύθερη μετακίνηση σε άλλες χώρες. «Αν δεν μπορείτε να μας βοηθήσετε αφήστε μας να φύγουμε» βροντοφωνάζουν. Παραμένουν για μέρες μέσα στο κρύο. Αρχίζουν απεργία πείνας, αγωνίζονται. Είναι εκείνες οι ελπιδοφόρες στιγμές όπου οι ίδιοι οι άνθρωποι στην όποια δύσκολη θέση και αν βρίσκονται αποφασίζουν να πάρουν την τύχη στα χέρια τους. Μέσα στην απόγνωση γεννιέται η ελπίδα. Ήρθαμε από πόλεμο, ρισκάραμε την ζωή μας στην θάλασσα για να βρισκόμαστε στο τώρα στο έλεος διακινητών στην Αθήνα.
Μόνη διέξοδος για όσους έχουν τα χρήματα ένα παράνομο ταξιδιωτικό έγγραφο για να φτάσουν σε μια χώρα όπου θα τους προσφέρουν προστασία, όπου δεν θα ζουν στο δρόμο, όπου θα μπορούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους.
Στην Ελλάδα η διαδικασία Ασύλου είναι πολλή αργή και καταλήγει σε ένα καθεστώς ασύλου χωρίς καμία κοινωνική στήριξη. Γίνονται σπασμωδικές πρόχειρες κινήσεις για να τους στεγάσουν. Σκοπός της πολιτείας να τους κρύψει.
Παραμονές Χριστουγέννων η Αθήνα θέλει να γιορτάσει, η διαμαρτυρία των Σύριων αποτελεί μεγάλη παραφωνία στην γιορτή τους. Η Πολιτεία με τα Ματ απομακρύνει τους πρόσφυγες από την πλατεία. Η ελπίδα που γεννήθηκε στο Σύνταγμα καταστέλλεται βίαια.
Χρυσοβαλάντης Σεμεριάδης: Η δύναμη της ανθρώπινης επαφής
Να γράψω για το 2014 κάτι που μου έκανε εντύπωση κάτι που χαράχτηκε στη μνήμη μου. Σαφώς και είναι η γέννηση του γιου μου, η ωραιότερη στιγμή της ζωής μου! Όμως δεν θα γράψω κάτι προσωπικό, δεν θα προσπαθήσω να καλοπιάσω κανένα, ούτε να συγκινήσω κάποιον με τα ευχάριστα ή δυσάρεστα που συμβαίνουν γύρω μας.
Μια εικόνα θυμάμαι είναι η δύναμη της ανθρώπινης επαφής, ένα χάδι, ένα σκούντημα στην πλάτη, μια φιλική ζεστή κουβέντα! Είναι η αγάπη! Μια εικόνα, μια στιγμή στον χρόνο, ένα συναίσθημα!
Ένας ηλικιωμένος, γύρω στα 65 με πρόβλημα στο περπάτημα, μάλλον από εγκεφαλικό, συναντά έναν φίλο του, κοντοστέκονται μιλανε για λίγο και ο φίλος τον χαϊδεύει τρυφερά στο μάγουλο, στο κεφάλι, τον σκουντά στον ώμο, του δίνει τη δύναμη του, την υποστήριξη του. Φεύγοντας και οι δυο έχω την εντύπωση πως ο ηλικιωμένος κύριος περιπατάει πολύ καλυτέρα από πριν…
Να αγαπάμε κάθε μέρα τον άνθρωπο, τα ζώα, την φύση. Να αγαπάμε όσο και αν είναι δύσκολο αυτό τον ίδιο μας τον εαυτό!
