Τι περιμένουμε; Να δούμε το νησί να καίγεται για να κάτσουμε σε ένα τραπέζι να βρούμε μια λύση;

του Μιχάλη Μπάκα

Μια φορά και ένα καιρό ήταν ένα νησί, εκεί στα ανατολικά του Αιγαίου, όμορφο και μυροβόλο, στην εσχατιά της Ευρώπης όπως επικά λένε όταν θέλουν να δείξουν την απελπισία τους κάποιοι από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα ακριτικό νησί.

Το νησί αυτό λοιπόν ήταν πάντα πέρασμα για τις προσφυγικές ροές από την Ασία προς την Ευρώπη. Από την προηγούμενη δεκαετία πέρναγαν πρόσφυγες και κάποιοι κάτοικοι του φάνηκαν αλληλέγγυοι προς τους ανθρώπους αυτούς, κάνοντας φιλότιμες προσπάθειες να δείξουν τη φιλοξενία του τόπου τους.
Με την έξαρση του πολέμου στη Συρία τα τελευταία χρόνια, οι προσφυγικές ροές διογκώθηκαν. Παρόλαυτα μέσα στο 2015, συγκριτικά και με τα άλλα νησιά, υπήρχε ψυχραιμία στην αντιμετώπιση του φαινομένου, οργανώθηκαν στοιχειωδώς καλές δομές φιλοξενίας για τους μετανάστες που ούτως ή άλλως δεν κάθονταν πολύ καιρό στο νησί αλλά λίγες ημέρες.

Μετά τη συμφωνία του Μαρτίου τα πράγματα άλλαξαν. Η παρατεταμένη παραμονή των μεταναστών στο νησί ανέδειξε την ανεπάρκεια των μηχανισμών για τη φιλοξενία τους για μακρύ διάστημα. Προβλήματα διαχείρισης της κατάστασης εμφανίστηκαν, σκηνές χάους στο λιμάνι της πόλης, μέχρι και πυροτεχνήματα έριξαν κάποιοι ανεγκέφαλοι στους απελπισμένους μετανάστες οι οποίοι γλίτωσαν από τις βόμβες στον τόπο τους και δέχονταν πυροτεχνήματα στην πολιτισμένη Ευρώπη!!

Έφτασε το καλοκαίρι, τα επεισόδια συνεχίστηκαν αλλά κουτσά – στραβά βολεύτηκε η κατάσταση. Πλέον έφτασε ο χειμώνας και η κατάσταση είναι οριακή.

Η δημιουργία ενός πρόχειρου καταυλισμού μεταναστών μέσα στην πόλη, εξυπηρετούσε την εποχή που έγινε, καθώς είχαν εύκολη πρόσβαση σε αυτόν αλληλέγγυοι που βοήθαγαν στην αξιοπρεπή διαβίωση των μεταναστών. Τώρα πια είναι μια πυριτιδαποθήκη στην καρδιά της πόλης, καθώς οι συνθήκες διαβίωσης είναι τραγικές και ακροδεξιοί που επιζητούν με πολύ εύκολο τρόπο φτάνουν στο σημείο να πατάνε μολότωφ (ναι έγινε και αυτό!!!) ή και κοτρόνες μέσα στον καταυλισμό. Μετά τα τελευταία επεισόδια μετανάστες αρνούνται να επιστρέψουν στον καταυλισμό καθώς φοβούνται για τη ζωή τους ενώ στο δεύτερο κέντρο υποδοχής η κατάσταση είναι ασφυκτική και δεν τους δέχονται.

Τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο και είναι έτοιμα να εκραγούν. Υπάρχει παντελής απουσία συνεννόησης όλων των συντελεστών της κρίσης. Όλοι εναντίον όλων. Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι εάν γίνει μια έκρηξη και φτάσουμε στο σημείο να θρηνήσουμε θύματα, ίσως κάποιοι να είναι ευχαριστημένοι από αυτήν την εξέλιξη.

• Ο υπουργός, καθώς θα μπορέσει να εφαρμόσει τις λύσεις που προτείνει με τη δημιουργία νέων δομών hotspot, δομές που αρνούνται να επιτρέψουν τοπικά καθώς δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση ότι θα τις λειτουργήσει ομαλώς.
• Η τοπική δημοτική αρχή, καθώς αδυνατεί σήμερα να εφαρμόσει μια σταθερή πολιτική, αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στις επιθυμίες τις και το πολιτικό κόστος που αδυνατεί να σηκώσει
• Η τοπική περιφερειακή αρχή θα θυμηθεί την ακροδεξιά της ρητορεία για να βγει δικαιωμένη από τις εξελίξεις, καλύπτοντας την απουσία της στο πρόσφατο διάστημα.
• Όσοι σε τοπικό επίπεδο αρνήθηκαν να δεχτούν κοντά τους οποιαδήποτε μορφή κέντρου φιλοξενίας προσφύγων, αντιμετωπίζοντας τους ως οχλούσα δραστηριότητα, όπως τις χωματερές.
• Κάποιοι τοπικοί δημοσιογράφοι θα μοσχοπουλάνε εικόνες πανικού και χάους σε δίκτυα της Αθήνας και του εξωτερικού, αρνούμενοι να δουν την ευθύνη τους για τον εμπρηστικό χαρακτήρα πολλών τοποθετήσεων τους.
• Οι αντιπολιτευόμενοι της κυβέρνησης θα καταδείξουν την ανεπάρκεια του κυβερνητικού μηχανισμού που οδήγησε σε αυτό το μπάχαλο.
• Οι λίγοι μετανάστες, «μπαχαλάκηδες», που κάνουν επεισόδια και έχουν έντονα παραβατική συμπεριφορά καθώς ελπίζουν ότι φτάνοντας η κατάσταση στο απροχώρητο θα τους βάλουν όλους σε ένα καράβι για να τους πάνε στην Αθήνα.
• Οι ακροδεξιοί και χρυσαυγίτες που με το μπάχαλο που θα δημιουργηθεί θα έχουν να λένε ότι δίκιο είχαν για τόσα που έλεγαν τόσο καιρό και θα δημιουργήσουν ακόμα πιο στέρεες βάσεις στην τοπική κοινωνία.

Όλοι έχουν τα «δίκια» τους…..

Το σίγουρο είναι ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν θα χαροποιήσει τους δύσμοιρους πρόσφυγες, που αφού κατάφεραν να σώσουν τη ζωή των οικογενειών τους στις χώρες τους που βομβαρδίζονται, φτάνουν στην πολιτισμένη Ευρώπη και καταπατούνται βάναυσα τα ανθρωπινά δικαιώματα τους.

Το σίγουρο είναι ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν θα χαροποιήσει όσους στάθηκαν τόσα χρόνια δίπλα στους πρόσφυγες, αλληλέγγυοι, προσφέροντας χρόνο από την προσωπική τους ζωή, χρήματα από το υστέρημά τους και η ψυχική τους υγεία έχει δια βίου τραυματιστεί έχοντας αντιμετωπίσει καταστάσεις πέρα από τα ανθρώπινα όρια.

Το χειρότερο είναι ότι τα περιθώρια διαλόγου στην κοινωνία δείχνουν να έχουν στερέψει. Όλοι είναι εναντίον όλων. Μετά τη συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας, οι Ευρωπαίοι δείχνουν να πιστεύουν ότι το πρόβλημα έχει λυθεί αλλά τα νησιά βράζουν. Η έλλειψη εμπιστοσύνης έχει οδηγήσει την κατάσταση στο απροχώρητο, κανείς δεν δέχεται να συζητήσει με τον άλλο και όλοι ρίχνουν λάδι στη φωτιά, προσπαθώντας να ενισχύσουν τη στάση τους και την επόμενη ημέρα να φωνάζουν το γνωστό νεοελληνικό «Στα έλεγα εγώ».

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; θα περιμένουν να δουν την πόλη να καίγεται και μετά, «δικαιωμένοι» άπαντες, θα σπεύσουν να κάτσουν σε ένα τραπέζι για να βρεθεί μια λύση; Η επιλογή είναι δική μας (τους).