της Μαριάννας Καρίβαλη
Η Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας καθιερώθηκε το 1993 από τα Ηνωμένα Έθνη για την καλύτερη κατανόηση και ευαισθητοποίηση σε θέματα βιοποικιλότητας. Η ποικιλία των ζωικών και φυτικών ειδών είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανθρώπινη ύπαρξη, την ποιότητα ζωής.
Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες μιας σταθερής φθίνουσας πορείας της βιοποικιλότητας, με βαριές και μη αναστρέψιμες συνέπειες για το φυσικό κόσμο και την ανθρώπινη ευημερία. Βασικές αιτίες οι αλλαγές στους φυσικούς οικοτόπους λόγω των συστημάτων εντατικής γεωργικής παραγωγής, της ανοικοδόμησης, των εξορύξεων, της υπερεκμετάλλευσης δασών, ωκεανών, ποταμών, λιμνών και εδάφους, των διεισδύσεων αλλόχθονων ειδών, της μόλυνσης κ.ά., καθώς και η αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος. Ο τρόπος ζωής που έχει κυριαρχήσει βασίζεται στην εισαγωγή πόρων και αγαθών από όλο τον κόσμο, ενθαρρύνοντας τη μη βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και τον παραγκωνισμό των εγχώριων φυτικών ποικιλιών. Αποτέλεσμα η απώλεια της βιοποικιλότητας που με τη σειρά της προκαλεί καταστροφή των πόρων του φυσικού κεφαλαίου, στους οποίους βασίζεται η κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.
Ρίχνοντας μια ματιά στη χώρα μας, οι αριθμοί των θησαυρών που μας περιβάλλουν είναι:
- 30-50.000 είδη ζώων
- 115 θηλαστικά, λίγο λιγότερα από τα μίση είδη που απαντώνται στην Ευρώπη, ζουν ή επισκέπτονται τη χώρα και τις θάλασσες μας
- 6000 είδη φυτών
- Ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000: το 27% της ελληνικής επικράτειας έχει ενταχθεί σε αυτό, φιλοξενεί προστατευόμενα είδη και οικοτόπους
- Περισσότεροι από 800 μικροί και εξαιρετικά σημαντικοί υγρότοποι έχουν καταγραφεί στα ελληνικά νησιά.
Ωστόσο, κάποιοι άλλοι αριθμοί που σχετίζονται με οικονομικά μεγέθη και δη με την οικονομική κρίση στη χώρα μας, φαίνεται να λειτουργούν ως άλλοθι για περιβαλλοντικές υποχωρήσεις και εκπτώσεις, αποδεικνύοντας συχνά ότι παρόλο που η χώρα μας όντως διαθέτει μοναδικό πλούτο, δεν το αντιλαμβάνεται και τον αφήνει να χαθεί.
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι εξαιρετικά πλούσια σε βιοποικιλότητα, δυστυχώς, μέχρι σήμερα, δεν έχουν θεσπιστεί ολοκληρωμένοι και αποτελεσματικοί μηχανισμοί διατήρησης και προστασίας της, ενώ αρνητικά δρουν και τα προβλήματα συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Συγκεκριμένα δεδομένα για την κατάσταση διατήρησης των οικοσυστημάτων των προστατευόμενων περιοχών δεν υπάρχουν και ουσιαστικά οι περισσότερες προστατευόμενες περιοχές είναι προστατευόμενες «στα χαρτιά».
Κλείνοντας, θα ήθελα να συνδέσω την ημέρα αυτή με την έντονη συζήτηση που έχει ανακύψει στο νησί μας για την εγκατάσταση των βιομηχανικών ΑΠΕ στις περιοχές Αίπος και Αμανή. Καθώς, η δεξαμενή των έμβιων όντων συρρικνώνεται με ανησυχητικό ρυθμό, θα πρέπει κάθε είδος έργου τέτοιας κλίμακας, δυσανάλογης για το μέγεθος του νησιού μας, να αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό και να μελετώνται οι τεράστιες αλλαγές που πρόκειται να επιφέρει στη βιοποικιλότητα των περιοχών και όχι μόνο…
Χρήσιμες πληροφορίες:
- Μεγάλο ποσοστό των σπονδυλόζωων της Ελλάδας και περισσότερα από τα μισά ασπόνδυλα είδη, για τα οποία υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα, βρίσκονται υπό απειλή. Ενημερωθείτε για τα είδη που απειλούνται στη χώρα μας, μέσα από το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας.
- Σύμφωνα με το πρόγραμμα Εκτίμηση Οικοσυστήματος της Χιλιετίας (Millennium Ecosystem Assessment) του ΟΗΕ που δημοσιεύτηκε το 2005, τα τελευταία 50 χρόνια ο άνθρωπος έχει αλλάξει τα οικοσυστήματα με πιο γρήγορούς ρυθμούς και σε μεγαλύτερη έκταση από οποιοδήποτε άλλη περίοδο της ιστορίας.
