Σαν επισκέπτες του χειμώνα

4

με αφορμή την έκθεση «Φωτο-Λόγος: Εν αρχή ήν…»

Τις προάλλες είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ την έκθεση «Φωτο-Λόγος: Εν αρχή ήν…», ένα δημιουργικό διάλογο ανάμεσα στις φωτογραφίες της Γιούλη Τελλή και την ποίηση του Μιχάλη Μελαχροινούδη που διοργάνωσε η Φωτογραφική Λέσχη Χίου και παρουσιάζεται στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Χίου. Συνήθως, για να επισκεφτώ μια έκθεση, επιλέγω ώρες που θεωρώ ότι θα έχει ησυχία. Έτσι έκανα και αυτή τη φορά, και, πραγματικά, ταξίδεψα, είδα και «άκουσα»!

Τα έργα, όπως συνδιαλέγονται, σε μεγάλο βαθμό περιστρέφονται γύρω από κοινούς θεματικούς άξονες: ζωή και θάνατος, αρχή και τέλος, ονειροπόληση, ελευθερία, εγκλωβισμός κι ακινησία. Οι δύο δημιουργοί με την εύνοια της (φώτο)ποίησης, με ευαισθησία και λεπτότητα, αναδεικνύουν εικόνες υψηλής αισθητικής, και με γενναιοδωρία μας προσφέρουν υλικό για μια εσωτερική διαδρομή ανασκόπισης και αναστοχασμού.

Η Γιούλη Τελλή, εστιάζει σε παιδιά, σε άδειους χώρους, σε μοναχικούς ενήλικες. Χαρακτηριστικά, σε αρκετές φωτογραφίες, παίζει με τα παράθυρα και τα διαφορετικά επίπεδα και μοτίβα, χρησιμοποιεί πλαίσια και περιγράμματα που στιγμιαία και επιφανειακά οριοθετούν το βλέμμα, ενώ ταυτόχρονα υπονοείται μια πηγή φωτός, μια δίοδος διαφυγής, μια ρευστότητα και ακαταστασία, μια ελευθερία, κατά τα άλλα ανύπαρκτη.

Ο Μιχάλης Μελαχροινούδης, με λιτό και απέριττο λόγο, με λεπτές αποχρώσεις και αμεσότητα, δημιουργεί κόσμους που οδηγούν σε μια μελαγχολική αναζήτηση ενός βαθύτερου υπαρξιακού νοήματος. Η δύναμη του λόγου του αντανακλάται στην ικανότητα του να δημιουργεί ιδιαίτερες ατμόσφαιρες που στέκουν – και ανεξάρτητα από την εικόνα – σαν θραύσματα μιας προσωπικής αφήγησης, μιας χαμένης ή αδιέξοδης αισιοδοξίας, σημάδι των καιρών.

Η συνύπαρξη των δύο δημιουργών έχει ως αποτέλεσμα μια δυνατή έκθεση, γεμάτη λυρισμό και μυστικισμό που, πιστεύω, αποτυπώνονται στη διάθεση του επισκέπτη. Εγώ, τουλάχιστον, αποχωρώντας, είχα ακούσει το βουητό του αέρα, τον παφλασμό των κυμάτων, τον ήχο των φύλλων που παρασύρονται, των παιδικών γέλιων και χοροπηδητών αλλά και της σιωπής: της σιωπής ενός άδειου δωματίου, ενός άδειου τοπίου ή τoυ κόσμου όλου…

ΠΡΟΒΑ

άδειο το σπίτι
από τις φωνές και τη φροντίδα των παιδιών
το τηλέφωνο, τα μηνύματα, οι φωτογραφίες στα κάδρα δε βοηθούν
νυχτώνει, ξημερώνει στα στρωμένα κρεβάτια, στα σφαλισμένα παράθυρα που ανοίγεις και κλείνεις, δήθεν
στα σεντόνια η μυρωδιά που κατακάθεται, στο άδειο μπουκάλι, στα όμορφα σε τάξη συρτάρια
στο ξεχασμένο ποτήρι, κλεψύδρα επιστροφής
γιατί θα επιστρέψουν, ξέρεις ακριβώς ημέρα και ώρα
τα βλέπεις να κάθονται εκεί στην άκρη του καναπέ απορροφημένα, ήσυχα με τα ευαγγέλια στα χέρια τους, φίλους και ήρωες αγκαλιά
θα είναι πάντα έτσι;
όταν φύγουν, και θα φύγουν να είσαι σίγουρος, θα είναι για τα καλά
αυτά τώρα είναι πρόβες, να ξέρεις
πρόβα φευγιού
πρόβα λησμονιάς
πρόβα σιωπής
πρόβα γηρατειών

Παραθέτω εδώ κάποιες από αυτές τις συνομιλίες. Η έκθεση, όμως, στο σύνολο της είναι που προσφέρει φευγαλέες στιγμές αποκάλυψης και αγγίζει ευαίσθητες χορδές που γητεύουν την ψυχή. Σαν επισκέπτες του χειμώνα, την ξυπνούν, την ξεσηκώνουν και της υπενθυμίζουν τη ζεστασιά που έρχεται

«και εκείνες, οι παιδικές αναμνήσεις,
να ξεπηδούν με ευκολία, τσουπ,
μόλις φυσήξει λίγο βοριαδάκι και μυρίσει το κύμα!»

Τα παιδιά του κόσμου

τα παιδιά του κόσμου,
των φίλων μας, των γειτόνων
τα μπουμπούκια τους που μέρα με τη μέρα
μεγαλώνουν κι ευωδιάζουν

τα παιδιά του κόσμου,
οι φίλοι των παιδιών μας
που παραμονεύουν στα όνειρα μας
και ζητούν το δίκιο τους

Τα παιδιά του κόσμου
που δε ζητάει πολλά,
ένα δίκαιο κόσμο και τίμιο
ψωμί να φάει

τα παιδιά του κόσμου
που κρέμονται απ’ τα χείλη σου
και που από σένα εξαρτάται,
γλυκό πιοτό ή ξίδι;

τα παιδιά του κόσμου
με τις τόσες απορίες
που ρωτούν εσένα, τον ίδιο και εσύ;
Ποιον να ρωτήσεις; από πού να πάρεις τις απαντήσεις;

τα παιδιά του κόσμου
που ξεχύνονται στις παραλίες του αύριο
που καίνε το χτες και το θάβουν
περιποιημένα σε ένα κενοτάφιο, γνωστό σε όλους

τα παιδιά του κόσμου
που δε βρίσκουν τίποτα υπερβολικό
σε τέτοια γεγονότα
βιάζονται να γυρίσουν στο παιχνίδι και στους ομηλίκους τους

τα παιδιά του κόσμου
που στο τέλος της ημέρας σιωπούν,
σε κοιτούν με τα ματάκια τους και σε καληνυχτούν,
«Καληνύχτα, δάσκαλε»

τα παιδιά του κόσμου
που κλείνουν την πόρτα και φεύγουν,
φεύγουν για να έρθουν άλλα
ξεχωριστά, όμορφα και έξυπνα παιδιά του κόσμου,
του δικού μας, του πονεμένου,
του γεμάτου ελπίδες
που τα εναποθέτει μπροστά μας
και περιμένει.

Ρέθυμνο, 15.06.09

Οι φίλοι μου

Με τους φίλους
ακόμα και στο πιο μικρό κουτουκάκι
με τρεις καρέκλες κι ένα παλιό, σιδερένιο τραπέζι
είσαι βασιλιάς,
τα λόγια αγάπης τα μοιράζεσαι εκεί
ανάμεσα στο φαΐ και στο πιοτό,
η βουτιά στο παρελθόν είναι ωραία
γιατί οι φίλοι σου είναι ωραίοι,
κυκλοφορούν άγγελοι στους δρόμους
κι εσύ ανάμεσά τους,
καταλαβαίνεις πως και τότε που δεν ήσασταν ακόμα φίλοι
πάντα βρισκόσασταν στην ίδια πλευρά, μόνο μερικά μέτρα πιο ‘κει.
Με τους φίλους τα μαθηματικά αποκτούν άλλη αξία, λίγοι και πολύτιμοι.

Μπορείτε να επισκεφτείτε την έκθεση μέχρι τις 27 Ιανουαρίου στο ισόγειο του Ομηρείου.

Γεννήθηκε στην Αθήνα και κατάγεται από τα Καρδάμυλα της Χίου. Σπούδασε ζωγραφική στο Κολέγιο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης κι έχει κάνει πολλές διαφορετικές διαδρομές στο χώρο της δημιουργικής έκφρασης (φωνητική, θέατρο, πολιτιστική παραγωγή και διαχείριση κ.ά). Όσες ολοκληρώθηκαν είχαν αίσιο τέλος, ενώ κάποιες εξελίσσονται ακόμα. Σημαντικοί σταθμοί ήταν η εγκατάσταση της στη Χίο και η «Αίθουσα Τεχνών Καλλιόπη» (2006 – 2013). Της αρέσει η βροχή, η ποίηση, η θάλασσα, να διαβάζει και να γράφει παραμύθια. Τα τελευταία χρόνια μπήκε στον κόσμο της αφηγηματικής τέχνης που τώρα εξερευνά. Το 2016 ολοκλήρωσε το διετές πρόγραμμα της Σχολής Αφηγηματικής Τέχνης του Κέντρου Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών. Πιστεύει στο φως, στη συνεργασία και στην καλή διάθεση.

Συζήτηση4 Σχόλια

    • Kαλλιόπη Λιαδή

      Να είστε καλά! Τα έργα των δύο δημιουργών και η μεταξύ τους σχέση έδωσαν υλικό και έμπνευση. Ήταν χαρά να ταξιδέψω στον κόσμο τους!

Reply To Χένια Φύλλα-Γιούργη Cancel Reply