του Τέλη Τύμπα
Στα πρώτα σαράντα δευτερόλεπτα από το επισυναπτόμενο βίντεο διατυπώνεται από τον σημερινό Δήμαρχο Χίου ένα ορθότατο επιχείρημα: όταν δεν έχει εξετασθεί έγκαιρα η ‘σκοπιμότητα’ ενός έργου, μπλέκουμε:
Κρίσιμο, κατά τη γνώμη μου, επιχείρημα για όσους/ες ενδιαφέρονται να καταλάβουν γιατί το νησί έχει μπλέξει με τόσα και τόσα έργα, γιατί έχει κυριολεκτικά μετατραπεί σε μουσείο ημιτελών ή προβληματικών έργων. Η δημόσια διατύπωσή του πριν ένα μόλις χρόνο συνέβαλε εκτιμώ τα μέγιστα στην επιλογή από τους πολίτες της νέας δημοτικής αρχής (σε αυτό ας αναζητήσει η προηγούμενη δημοτική αρχή τη βασική αιτία της ήττας της και όχι σε άλλοθι φαντάσματα για κομματικές-παραταξιακές συμφωνίες στις οποίες συμμετείχε υποτίθεται και η αριστερά). Ας αξιοποιήσουμε το επιχείρημα στην περίπτωση του υπό εξέλιξη έργου του περιφερειακού στον Παρθένη.
Η μελέτη σκοπιμότητας (όπως αυτή εγγράφεται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) του περιφερειακού δρόμου ξεκινά ομολογώντας ότι δεν υπάρχουν οι αξιόπιστες μετρήσεις που θα δικαιολογούσαν το έργο: «Αρχικά επισημαίνεται ότι, για την υπό μελέτη περιοχή δεν υπάρχουν συστηματικές και αξιόπιστες μετρήσεις κυκλοφοριακών φόρτων. Γι αυτό το λόγο πραγματοποιείται μια προσέγγιση των αναμενόμενων κυκλοφοριακών δεδομένων. Μια εκτίμηση μπορεί να γίνει από (α) τον αριθμό των κυκλοφορούντων οχημάτων στο νησί και (β) από την περί το αεροδρόμιο κυκλοφορία των οχημάτων, δεδομένου ότι ο οδικός άξονας που εξετάζουμε διέρχεται από το αεροδρόμιο» (σελίδα 17). Ας σημειωθεί ότι η παραπάνω ομολογία προέρχεται από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και αναπαράχθηκε αυτούσια εφεξής. Δηλαδή όχι μόνο δεν υπάρχουν αξιόπιστες μετρήσεις αλλά κι αυτές που λαμβάνονται ως κάποιο προσεγγιστικό υποκατάστατο είναι δύο περίπου δεκαετίες παλιές. M’ άλλα λόγια, ένα έργο για το κυκλοφοριακό ξεκίνησε (με ευθύνη προηγούμενων δημοτικών αρχών) και τώρα προχωρά και στον Παρθένη (με ευθύνη της παρούσας δημοτικής αρχής) χωρίς αξιόπιστες κυκλοφοριακές μετρήσεις. Χωρίς δηλαδή την αξιόπιστη εξέταση της σκοπιμότητάς του.
Θα ήταν επικίνδυνα επιπόλαιο να γενικεύσουμε. Η παρούσα δημοτική αρχή πιστώνεται την μέχρι στιγμής αποστασιοποίησή της από τρία τουλάχιστον σημαντικά έργα των οποίων η σκοπιμότητα δεν πέρασε με επιτυχία τη βάσανο της δημόσιας κρίσης: (1) την μετατροπή του νησιού σε βιομηχανία εξαγωγής ενέργειας από μια πολυεθνική (Iberdola) χωρίς τοπικά και γενικότερα ωφελήματα για την κοινωνία και το περιβάλλον, (2) τη μακρόχρονη δέσμευση τεράστιων για την κλίμακα του νησιού πόρων σε ένα νέο λιμάνι τη στιγμή που τα δρομολόγια στο υπάρχον λιμάνι γνώριζαν μια δραματική μείωση και (3) την απρόβλεπτη ως προς τις συνέπειες για τον αστικό ιστό και τη φυσιογνωμία της πόλης παραχώρηση του μισού περίπου λιμανιού μέσω ΤΑΙΠΕΔ (και μάλιστα χωρίς εγγραφή σε κάποιο αναπτυξιακό σχέδιο για τουρισμό που θα τονίζει αντί να καταστρέφει το περιβάλλον και την ταυτότητα του νησιού). Έχουμε όμως μπροστά μας πολλά, εξίσου δύσκολα και δυσκολότερα. Στα οποία η πίεση του χρόνου θα είναι δεδομένη, όπως στη λογική των έργων fast-track. Γι αυτά γράφεται αυτό το σημείωμα. Δεν μπορεί να πάμε πουθενά με τη λογική να μην χαθεί κάποια επένδυση, δημόσια (ΕΣΠΑ) ή ιδιωτική, κι ας μην έχει αποδειχθεί η σκοπιμότητά της. Ούτε και θα υπάρχει μεγάλη κοινωνική πίστωση στη λογική ‘υποστηρίξτε μας παρότι δεν υπήρχε αποδεδειγμένη σκοπιμότητα γιατί ξεκινήσαμε και δεν μπορούμε να σταματήσουμε’ (γιατί πλέον δεν θα χάσουμε απλά μια επένδυση αλλά θα πρέπει να πληρώσουμε εμείς, ο δήμος, για να επανορθώσουμε τις ζημιές από τυχόν ακύρωσή της). Ας πάμε λοιπόν παντού με αυτό που προτείνεται από τον Δήμαρχο στα πρώτα σαράντα δευτερόλεπτα του καθοριστικού βίντεο του Μάρτη του 2014. Την έγκαιρη μελέτη σκοπιμότητας.
