γράφει ο Κώστας Ζαφείρης
Ναι δεν είναι οξύμωρο, ούτε τυπογραφικό λάθος, είναι μια μικρή ιστορία που απόψε θυμήθηκα και θέλησα να μη μείνει μονάχα στην προσωπική μου μνήμη.
Πρέπει να ήταν άνοιξη του 2013 που θέλησα να αποκτήσω τα Άπαντα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, όχι τις συλλογές με επιλογή από τα έργα του μεγάλου μας πεζογράφου, αλλά όλο το corpus, το πλήρες έργο του. Επειδή όμως οι επίσημες τιμές των βιβλιοπωλείων ήταν απαγορευτικές, ζούσαμε βλέπετε επί μνημονίων ενώ τώρα έχουμε βγει στα λιβάδια του σοσιαλισμού (τρομάρα μας). Επειδή λοιπόν δεν μας έπαιρνε οικονομικώς έβαλα μια ανάρτηση (δίκην μικρής αγγελίας) στο φέισμπουκ, «όποιος όποια γνωρίζει πώληση των Απάντων μεταχειρισμένων, ας επικοινωνήσει κ.λπ.»
Έλαβα απάντηση με προσωπικό μήνυμα την επόμενη μέρα από τον αγαπημένο και αξέχαστο Αντώνη Παληό. Ως εκδότης εκείνος έπαιρνε ιδιαίτερες τιμές από παλαιοβιβλιοπωλεία, είχε και προσωπικές γνωριμίες. Εν ολίγοις είχε προσφορά για τα Άπαντα του Σκιαθίτη, στην παλιά βιβλιοδετημένη έκδοση των 6 τόμων με 20 ευρώ. Τον ευχαρίστησα θερμά, και αλληλοπαινευτήκαμε που εξασφαλίσαμε τέτοια καταπληκτική ευκαιρία.
Πέρασαν μέρες. Ένα απόγευμα μου τηλεφωνεί ο Αντώνης ότι τα βιβλία ήρθαν κι αν μπορώ να πάω από το γραφείο του την επομένη να τα πάρω. Και προσθέτει με λίγο διστακτική τη συνήθως βροντώδη μπάσα φωνή του «αν μπορείς βρε Κωστή φέρε και τα είκοσι ευρώ να τα δώσουμε στην αντικαταβολή». Είχαμε κουβεντιάσει από πολύ καιρό για τον ασφυκτικό κλοιό που έπνιγε την επιχείρησή του και τον ίδιον. Διάβαζα και τις ανοιχτές επιστολές του στα ΜΜΕ. Γνώριζα πολύ καλά.
Πήγα βεβαίως το άλλο πρωί. Τα βιβλία είχαν έρθει κι ο μπαγάσας τα είχε ξετυλίξει για να τα δει με το μάτι του ανθρώπου των βιβλίων, του εραστή της λογοτεχνίας. Καμαρώσαμε την όμορφη δουλειά που είχαν κάμει εκείνοι οι παλιοί τυπογράφοι. «Κοίτα δέσιμο, αθάνατο!» μου έλεγε. Του άφησα το 20ευρω της αντικαταβολής και αποχαιρετιστήκαμε όπως πάντα εγκάρδια. Είχαμε πολλά να πούμε, με κάτι βιβλία προς έκδοση, με τα πολιτικά, με τα ανθρώπινα. Δεν τα είπαμε ποτέ. Ήταν η τελευταία φορά που τον είδα.
Τον κυρ Αλέξανδρο τον διαβάζω συχνά. Τόσο πολύτιμες ακόμα κι οι ελάχιστες σελίδες όταν γέρνω με το μικρό φως να με πάρει η νύχτα και τα όνειρα… εκεί που διαβάζεις και αφήνεσαι ταυτόχρονα στον ύπνο, πάντα σκέφτομαι τον Αντώνη. Που με δική του έγνοια, κι ας τον έπνιγαν τόσα και τόσα προβλήματα, τόσοι κύκλωπες και λαιστρυγόνες, φρόντισε να μου εξασφαλίσει αυτά τα βιβλία.
« Ποτέ δεν ησθάνθην τον εαυτόν μου ελαφρότερον ή εφ’ όσον εβάσταζον το βάρος εκείνο… Ήμην ο άνθρωπος, όστις κατώρθωσε να συλλάβη με τας χείρας του προς στιγμήν εν όνειρον, το ίδιον όνειρον του…»
Καληνύχτα κυρ Αλέξανδρε, καληνύχτα Αντώνη.
