του Λευτέρη Βενιάδη
–μα θα το καταλάβει αυτό ο κόσμος;
–πολύ πρωτότυπο μου ακούγεται
–μα θα ‘ρθει κόσμος;
–μα εδώ είναι Χίος!
και συνεχίζει…
–Μήπως τους έρθει πολυ βαρύ;
–μήπως να κάνεις κάτι πιο «έντεχνο»;
(και ακολουθεί η σκέψη: λες και συζητάμε για κάτι άτεχνο)
–άμα βάλεις και λίγο Wagner ή λίγο Χατζιδάκι;
(και ακολουθεί η σκέψη: βάλε και λίγο πατατούλα, αλατάκι)
Από πού μπορεί να σκεφτεί κάποιος ότι προέρχονται αυτές οι εκφράσεις; Όχι δεν έιναι ούτε από καφέδακι ή ποτό με γνωστούς και φίλους, ούτε από τη συμπαθέστατη γειτόνισα που θα σε δει στις διακοπές και θα σε ρωτήσει πάντα πρώτα, πότε ήρθες και πότε θα φύγεις, ούτε από κάποιον συγγενή μακρινό που συνάντας τυχαία στο δρόμο, ούτε από τον αγαπημένο παπά της ενορίας και ούτε από παλιό συμμαθητή που τον βλέπεις κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα. Είναι απαντήσεις από επαγγελματικές συναντήσεις με αρμόδιους για μια καλλιτεχνική, εμπεριστατωμένη, λεπτομερέστατη και με υπόβαθρο καλλιτεχνική πρόταση. Ευτυχώς υπάρχουν και ελάχιστες εξαιρέσεις.
Αλλά ας επανέλθω. Γιατί αυτή η αυτο-υποτίμηση από εκείνους που είναι σε θέσεις κλειδιά και αποφασίζουν; Δηλαδή ο θεατής στα νησιά ή στην επαρχία είναι χαζός; Δεν μπορεί να καταλάβει κάτι πιο «σύνθετο»; Δεν έχει ένστικτο; Δεν αξίζει να ζήσει κάτι διαφορετικό και να αποκτήσει νέα ερεθίσματα και νέες προσλαμβάνουσες; Πρέπει μονίμως να βλέπει και να ακούει τα ίδια και τα ίδια που οι τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα του επιτρέπουν αποκλειστικά να γνωρίζει;
Μα αν από μια «περίπλοκη» παράσταση ή συναυλία έστω και ένα μόνο μικρό παιδί κερδηθεί, ανοίξει το μυαλό του, αποκτήσει ερεθίσματα και αναμνήσεις είναι τεράστιο κέρδος. Και ποιός ορίζει το «περίπλοκο»; Μπορεί κάτι να είναι περίπλόκο στη σύλληψη και στην κατασκευή του αλλά ταυτόχρονα απλό και προσιτό. Άλλοστε η τέχνη υπάρχει για να θέτει ερωτήματα, να προβληματίζει και εν τέλει να αφυπνίζει.
Μιας που η ζωή μας είναι ούτως ή άλλως ένας αγώνας μεταξύ καλού και κακού, στο ερώτημα μπορώ να δώσω δύο απαντήσεις, μια καλοπροαίρετη και μια κακοπροαίρετη:
1. Ο εκάστοτε αρμόδιος είναι τόσο άσχετος, «βρέθηκε» σε αυτή τη θέση και για να κρύψει την αδυναμία του, προσπαθεί να ισχυροποιήσει τη θέση του λέγοντας ασυναρτησίες.
2. Ο εκάστοτε αρμόδιος δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τον πολιτισμό αλλά λειτουργεί πελατιακά, βρίσκει την πρόταση τόσο «προχωρημένη» και «αναγκάζεται» να την απορρίψει.
Προκύπτει και μια τρίτη απάντηση:
3. Συνδυασμός των δύο παραπάνω…
Στη σύγχρονη μουσική δημιουργία υπάρχει ο όρος του μίκρο και του μάκρο. Συνοπτικά εξηγώντας, η δομή ενός μικρού στοιχείου ενός μουσικού έργου είναι αναλογική με τη δομή ολόκληρου του έργου. Αν τα μικρά στοιχεία ενός έργου λοιπόν, είναι καλοφτιαγμένα τότε και ολόκληρο το έργο είναι επίσης καλοφτιαγμένο και λειτουργεί. Αν προεκτείνουμε την αρχή αυτή, από τον χώρο της τέχνης (μίκρο) στον χώρο της κοινωνίας και της πολιτικής (μάκρο) δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι το έργο μας… δεν λειτουργεί. Και αυτό πρέπει να αλλάξει.
