Περί Ενοποιημένου Μνημονιακού Χώρου, Μέρος 1ο: Οινούσσες-Ψαρά
του Τέλη Τύμπα
Με βάση πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, οι Οινούσσες και τα Ψαρά ενοποιούνται ως περιοχές μετάθεσης εκπαιδευτικών. Η ΕΛΜΕ Χίου παρατηρεί, πολύ σωστά, ότι ενοποιούνται δυο νησιά που δεν συνδέονται απευθείας ακτοπλοϊκά, με το ένα να βρίσκεται 10 ναυτικά μίλια βορειοανατολικά του λιμανιού της Χίου και το άλλο 50 βορειοδυτικά. Θα ισχυριστώ ότι τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, οι αποστάσεις ακόμη μεγαλύτερες.
Με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα, ένας καθηγητής φυσικής υποχρεώνεται να διδάξει στους μαθητές και τις μαθήτριές του την καθοριστική συμβολή της Επιστημονικής Επανάστασης σε μια αντίληψη για τις αποστάσεις που βασίζεται στην πρόσληψη του χώρου από τον Νεύτωνα. Στον νευτώνειο χώρο όλα υπολογίζονται εύκολα επειδή αυτός έχει αποκενωθεί από κάθε λογής ενοχλητικές υλικότητες. Τις Οινούσσες και τα Ψαρά δεν χωρίζουν στο νευτώνειο χώρο δυο θαλάσσια περάσματα, το καθένα με τις ιδιοτροπίες του, αλλά και δυο βουνά, ψηλά και αδιαπέραστα. Υπολογίζοντας πρόχειρα, αξιοποιώντας το google maps, η απόσταση Οινούσσες-Ψαρά, με βάση την αφηρημένη ευθεία της νευτώνειας φυσικής, είναι περίπου ίδια με αυτή μεταξύ Κολωνίας και Ντίσελντορφ. Και επειδή από την Κολωνία πηγαίνεις στο Ντίσελντορφ σε μισή το πολύ ώρα, με ένα τραίνο που περνάει κάθε λίγα λεπτά, για ένα γερμανό καθηγητή φυσικής που προσλαμβάνει τις αποστάσεις με βάση τα τεχνολογικά δίκτυα που αυτός χρησιμοποιεί, θα ήταν λογικό και οι Οινούσσες και τα Ψαρά να υπολογίζονται ως ένα.
Μόνο που ένας καθηγητής φυσικής χρειάζεται κάτι παραπάνω από μισή ώρα για να μετακινηθεί στον ενοποιημένο χώρο Οινούσσες-Ψαρά, όπως αυτός προσλαμβάνεται και προωθείται από τους εφαρμοστικούς νόμους και τις νομοθετικές πράξεις του μνημονίου. Το ταξίδι με τα διαθέσιμα τεχνολογικά δίκτυα διαρκεί ένα ελάχιστο δύο ημερών (περιλαμβάνει δηλαδή και διανυκτέρευση σε τρίτο μέρος), κι αυτό όταν βολέψουν τα δρομολόγια και δεν υπάρχουν απαγορευτικά. Κι ενώ κάποιος μπορεί να κατοικεί στην Κολωνία και να διδάσκει φυσική στο Ντίσελντορφ, ταξιδεύοντας αυθημερόν, ή μπορεί να διδάσκει το πρωί σε σχολείο της Κολωνίας και το μεσημέρι σε σχολείο του Ντίσελντορφ, ή, τέλος, μπορεί αν τύχει και μετατεθεί από την Κολωνία στο Ντίσελντορφ να μην χρειάζεται να μετακινήσει την οικογένειά του, δεν ισχύει προφανώς το ίδιο για το Οινούσσες-Ψαρά.
Δυο τόποι, στην περίπτωσή μας δυο μικρά (αλλά ευτυχώς κατοικημένα ακόμη νησιά), απέχουν μεταξύ τους όχι λιγότερο από αυτό που επιτρέπουν τα τεχνολογικά δίκτυα με τα οποία ενώνονται. Στον ορισμό μιας απόστασης εμπλέκεται το τεχνολογικό-κοινωνικό με τρόπο καθοριστικό, μεγαλώνοντας ή μικραίνοντας την φυσική απόσταση. Κι έτσι εμπλέκονται υπολογισμοί που πρέπει να λάβουν υπόψη ταξικότητες και κάθε λογής κοινωνικότητες. Το κόστος μετακίνησης ή μετακόμισης από τις Οινούσσες στα Ψαρά είναι για τον καθηγητή της φυσικής του παραδείγματός μας δραματικά μεγαλύτερο από αυτό του συναδέλφου του της ενοποιημένης περιοχής μεταθέσεων Κολωνίας-Ντίσελντορφ. Με 700 ευρώ μισθό, με τα χρέη να έχουν συσσωρευτεί στον ατέλειωτο μαραθώνιο που ξεκινά με τις Πανελλήνιες και τώρα πλέον περιλαμβάνει και εξετάσεις στον ΑΣΕΠ, δεν μπορείς να μετακομίζεις ή να μετακινείσαι από τις Οινούσσες στα Ψαρά. Ειδικά αν ο καθηγητής φυσικής του παραδείγματός μας είναι αναπληρωτής, που σημαίνει ότι με το νέο γύρο Μνημονίου θα απολύεται για κάποιους μήνες το χρόνο. Όσο κι αν αγαπάς τις Οινούσσες, όσο κι αν πονάς τα Ψαρά, θα τα μαζέψεις και θα φύγεις για τις Κολωνίες και τα Ντίσελντορφ.
Οινούσσες και Ψαρά είναι κοντά για όποιον αναπληρωτή καθηγητή φυσικής τυχαίνει να είναι και ιδιοκτήτης ελικοπτέρου, για παράδειγμα για έναν γόνο εφοπλιστικής οικογένειας. Υπάρχει ελικοδρόμιο και στα δύο νησιά. Μόνο που οι γόνοι των εφοπλιστικών οικογενειών, αρκετές και αρκετοί κάτοχοι της ιδιαίτερης εκείνης καλλιέργειας που μόνο ο πλούτος επιτρέπει, δεν αποφασίζουν συνήθως να εργαστούν ως καθηγητές φυσικής ή νηπιαγωγοί σε μέρη όπως οι Οινούσσες και τα Ψαρά. Δυστυχώς. Το έκανε κάποτε ο ύστερος Βιτγκενστάιν, ο κορυφαίος αυτός φιλόσοφος-αμφισβητίας της μονοκρατορίας της νευτώνειας επιστήμης που έτυχε να είναι και βαθύπλουτος, επιβεβαιώνοντας απλά με την εξαίρεσή του έναν σκληρό κανόνα.
Για τους καθηγητές φυσικής που επιμένουν να θέλουν να δοκιμάσουν να στήσουν τη ζωή τους υπό το κράτος μιας θεσμικά κατοχυρωμένης (ελέω Μνημονίου) ανοιχτής περιπλάνησης μεταξύ Οινουσσών και Ψαρών, αντιστεκόμενοι στο να τα μαζέψουν για τις διάφορες Γερμανίες, τα νέα είναι δυστυχώς ακραία άσχημα. Ακόμη και το google maps, αυτός ο σύγχρονος παντογνώστης-οδηγός, σηκώνει τα χέρια όταν πατήσεις το ‘Λήψη Οδηγιών’ για να μάθεις πώς μπορείς να πας από τις Οινούσσες στα Ψαρά. Αντιγράφω την αμείλικτη απάντηση: «Αδυναμία υπολογισμού οδηγιών από Ψαρά, Ελλάδα προς Οινούσσες, Ελλάδα»
