«Πριν από 20 χρόνια κάθε ενορία κατέβαζε 4.000 με 5.000, και τώρα μιλάμε ότι ένα συνεργείο μπορεί να πετάξει και 10.000. Εμείς είμαστε της άποψης, λίγες ρουκέτες για να το ευχαριστηθούμε»
Πες μας δυο λόγια για τη σχέση σου με το ρουκετοπόλεμο
Η σχέση μου με το ρουκετοπόλεμο ξεκινάει από την παιδική μου ηλικία. Από τον καιρό που ήμασταν μικρά παιδιά, πηγαίναμε και παρακολουθούσαμε τους μεγαλύτερους που έφτιαχναν τις ρουκέτες. Μάλιστα τότε κάναμε ρουκέτες πιο πολύ κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Βδομάδας, δηλαδή ξεκινούσαμε λίγο πριν τη Μεγάλη Βδομάδα. Μες τη Μεγάλη Βδομάδα ήταν που τα συνεργεία στοκώνανε (το γέμισμα της ρουκέτας με υλικό) και κάνανε τις δοκιμές τους. Και τις δοκιμές τους ερχόντουσαν από την εκκλησία και τις ρίχνανε στα κρυφά. Κάθε μέρα που φτιάχναμε ένα υλικό κάναμε και μια δοκιμή για να δούμε πώς πάει η ρουκέτα, αν είναι το υλικό καλό ή όχι, και αν χρειάζονταν να το βελτιώναμε. Έτσι τις δοκιμές τις κάναμε βράδυ.
Πριν πόσο καιρό ασχολιόσουν με το έθιμο αυτό;
Την πρώτη φορά που έκανα στα συνεργεία, πρέπει να ήμουν δευτέρα ή τρίτη γυμνασίου. Πρέπει να ήταν ʼ85, το ΄86 κάπου εκεί. Στα σχολεία εκείνη την εποχή ασχολιόμασταν με τις ρουκέτες. Τα παιδιά του δημοτικού που δεν πήγαιναν στα συνεργεία κάνανε ταρακαδάκια, τα τριγωνάκια και τα μπομπάκια. Από εκεί ξεκινούσανε. Μετά στο γυμνάσιο έμπαινες στα συνεργεία.
Από πόσα άτομα αποτελούνταν η ομάδα σας;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός, υπάρχουν συνεργεία που αποτελούνταν από 2-3 άτομα και άλλα που αποτελούνταν από 10 άτομα. Και δεν εξαρτάται από τον αριθμό, πόσες ρουκέτες θα κάνεις. Παλιά ήμασταν παρέες. Μαζευόμασταν 4-5 άτομα και κάναμε τις ρουκέτες. Υπήρχαν μεγάλα συνεργεία με 10 άτομα και κάνανε 1.000 ρουκέτες που τώρα θεωρούνται λίγες. Τώρα έχει αλλάξει αυτό τα τελευταία χρόνια. Είμαστε 10 άτομα παλιοί ρουκετατζήδες και νέα παιδιά και θα κατεβάσουμε περίπου στις 1.400 και υπάρχει συνεργείο με 3 άτομα και θα κατεβάσουν 10.000.
Πόσα συνεργεία έχουν τώρα η Παναγιά Ερυθιανή και ο Άγιος Μάρκος;
Καμιά δεκαριά πρέπει να είναι. 10 συνεργεία η κάθε ενορία.
Ποιος ήταν ο ρόλος του καθενός; Αναλαμβάνατε συγκεκριμένα καθήκοντα;
Όχι όλοι μαζί τα κάναμε όλα. Παλιά μαζευόμασταν σε σπίτι, σε κάποια αποθήκη να φτιάξουμε τα καλούπια που βάζουμε μέσα το υλικό, μετά μαζευόμασταν σε κάποιο χωράφι στην ύπαιθρο να κάψουμε το κάρβουνο όλοι μαζί. Από παλιά, ο πιο έμπειρος φτιάχνει το υλικό. Έτσι και τώρα στο συνεργείο αυτοί που είμαστε οι πιο παλιοί, φτιάχνουμε το υλικό και δίπλα μας οι πιο μικροί παρακολουθούν για να μάθουν.
Πότε ξεκινούσατε τη διαδικασία κατασκευής ρουκέτων; Πόσες ρουκέτες έφτιαχνε το συνεργείο σου;
Παλιά ξεκινούσαμε λίγο πριν το Πάσχα, ένα μήνα πριν το Πάσχα. Τώρα το ξεκινάνε από το καλοκαίρι, δηλαδή από την επόμενη μέρα της Ανάστασης. Λόγω της διαφήμισης και της κόντρας που έχουν μεταξύ τους τα παιδιά, οι ενορίες. Παλιά δεν είχε σημασία ποιος θα κατασκευάσει τις πιο πολλές ρουκέτες , αλλά ποιος θα κατασκευάσει τις καλύτερες. Πριν από 20 χρόνια κάθε ενορία κατέβαζε 4.000 με 5.000, και τώρα μιλάμε ότι ένα συνεργείο μπορεί να πετάξει και 10.000. Εμείς είμαστε της άποψης, λίγες ρουκέτες για να το ευχαριστηθούμε.
Η αλήθεια είναι ότι και εμείς που τις παρακολουθούμε από μακριά όταν υπάρχει κενό και δε ρίχνει κάποιος το σχολιάζουμε αρνητικά, μας κακοφαίνεται.
Παλιά ξεκινούσαμε τη ρήψη στις 9 η ώρα το βράδυ και είχαμε κατά διαστήματα κάποια «ντου» δηλαδή όταν τα συνεργεία έριχναν μαζί από κάθε ενορία. Τα «ντου» που περιμένανε, που ήταν η διασταύρωση των πυρών, γινόταν στις 10.30 η ώρα, γιατί μετά από τις 10.30 μέχρι τις 11 σταματάγαμε να ρίχνουμε για να πάει ο κόσμος στην εκκλησία. Έτσι υπάρχει και αυτή η παύση. Είναι η πρώτη Ανάσταση στις 11 η ώρα που χτυπάνε οι καμπάνες και μετά μέχρι τις 12 ακολουθεί η στρατηγική που θα ακολουθήσει η κάθε ενορία. Έτσι στις 12 ήτανε το αποκορύφωμα. Έτσι ήτανε παλιά. Τώρα τραβάνε συνέχεια, δε σταματάνε καθόλου.
Υπάρχουν και οδηγίες πλέον, πότε θα πάει ο κόσμος στην εκκλησία, το τηρούν αυτό τα συνεργεία;
Το τηρούν, είπαμε και φέτος να το τηρήσουμε. Και από τεχνικής άποψης, επειδή είναι πάρα πολλές οι ρουκέτες, δεν τις έχουνε όλες κάτω στα συνεργεία. Μέχρι τις 10.30 η ώρα έχουνε κάνει μια διαχείριση και έχουν κουβαλήσει τις ρουκέτες που θα ρίξουν μέχρι τότε. Και μετά από τις 10.30 μέχρι τις 11 μεταφέρουν τις υπόλοιπες από αποθήκες ή από όπου τις έχουνε κρυμμένες. Οπότε δεν ξεκουράζονται οι άνθρωποι. Αυτό γίνεται στην Παναγιά, που ξέρω, γιατί τα συνεργεία είναι κοντά στο δρόμο. Στον Άγιο Μάρκο επειδή είναι δύσκολο, δύσβατο το σημείο για να κατεβάσουν τις ρουκέτες, από το απόγευμα τις έχουνε κουβαλήσει όλες.
Υπάρχει κάποια συνεννόηση μεταξύ των ενοριών για το πότε θα ρίξουν;
Όχι δεν υπάρχει, αυτό είναι στρατηγική. Και η στρατηγική αυτή στόχο έχει να καλύψει ο ένας τον άλλον, δηλαδή να ρίξει ο Άγιος Μάρκος στην Παναγιά και η Παναγιά στον Άγιο Μάρκο, επίθεση- αντεπίθεση.
Πως τις κατασκευάζατε (υλικά και διαδικασία);
Ξεκινάμε με τα καλούπια. Παραγγέλνουμε καλούπια – τυπογραφικό χαρτί είναι – στο μέγεθος που θέλουμε να κάνουμε τις ρουκέτες και μετά καθόμαστε σα να τυλίγουμε κουλουράκια και φτιάχνουμε το καλούπι με κόλλα. Όταν τελειώσει η διαδικασία του τυλίγματος, με ειδικό τρόπο σφίγγουμε απ’ τη μια άκρη το καλούπι για να γίνει αυτό το κεφάλι που λέμε και φτιάχνουμε μια ειδική τρύπα για να περνάει το φυτίλι και αυτά τα αφήνουμε να στεγνώσουνε και να πήξει η κόλλα. Το επόμενο είναι να φτιάξουμε το κάρβουνο. Όλα αυτά δεν γίνονται με μια σειρά, καλούπια- κάρβουνο, το κάρβουνο μπορεί να γίνει πιο μπροστά ή πιο μετά. Για το κάρβουνο, πάμε και κόβουμε ξύλα, πευκόξυλα ως επί το πλείστον, γιατί είναι ελαφρύ ξύλο και ελαφρύ κάρβουνο. Το φτιάχνουμε με τέτοιο τρόπο που να μην το σβήσουμε με νερό, γιατί η ρουκέτα δεν θέλει υγρασία. Σβήνουμε λοιπόν το κάρβουνο με τέτοιο τρόπο χωρίς να πιάσει καθόλου υγρασία.
Μετά το κοπανίζουμε σε γδι. Επίσης παλιά κόβαμε από τα παντελόνια μας μπατζάκια και τα φτιάχναμε σακουλάκια. Βάζαμε μέσα το κάρβουνο και τα χτυπούσαμε με τις ματσόλες για να γίνει αλεύρι, ίσως πιο ψηλό και από αλεύρι. Μετά έχουμε να επεξεργαστούμε το νίτρο και το θειάφι σε κάποιες αναλογίες. Τα ανακατεύουμε και τα καβουρδίζουμε και τ’ άλλα δυο υλικά. Αυτά γινόταν παλιά. Τώρα υπάρχει νέα τεχνολογία, έχει εξελιχθεί η τεχνική και κάποιοι κάνουν άλλες διαδικασίες. Βάζουμε σε κάποιες αναλογίες κάρβουνο, νίτρο, θειάφι, – παλιότερα χρησιμοποιούσαμε το στείρο θειάφι, ήταν το θειάφι το σκληρό, όχι το αμπέλι που λένε, και το κοπανούσαμε και αυτό -. Μετά τα περνάμε από πολύ ψιλή τριχιά, τα κοσκινίζουμε όλα αυτά και σε αναλογία συγκεκριμένη τα ανακατεύουμε. Επίσης καβουρδίζουμε το νίτρο σε ένα τσουκαλάκι, – παλιά χρησιμοποιούσαμε πήλινο, εγώ ακόμα χρησιμοποιώ πήλινο, παραδοσιακά γιατί δεν κρατάει την υγρασία το πήλινο και έτσι ζεσταίνει πιο καλά το πήλινο, πιο όμορφα -. Το καβουρδίζουμε λοιπόν σε κάποια ειδική θερμοκρασία που εμπειρικά καταλαβαίνουμε, ούτε να το κάψουμε το νίτρο, ούτε να το αφήσουμε σε υγρασία. Το σακελίζουμε πάλι και ανακατεύουμε όλα μαζί τα υλικά . Έτσι μετά είμαστε έτοιμοι για το γέμισμα. Για το γέμισμα χρησιμοποιούμε ένα καρφί όρθιο, που λέγεται αρσενικό, το οποίο μπαίνει μέσα σε αυτό το καλούπι που έχουμε φτιάξει την τρύπα, από τη μια πλευρά. Μετά βάζουμε το υλικό σε κάποια αναλογία – χρησιμοποιούμε ένα κουταλάκι για να το βάλουμε μέσα -. Μετά με το μπρούτζο το οποίο το λέμε θηλυκό, στοκώνουμε με τις ματσόλες ανάλογα αν το υλικό είναι αδύνατο ή δυνατό. Ματσόλα είναι το μεγάλο, ξύλινο σφυρί. Παλιά τις φτιάχναμε εμείς οι ίδιοι, δηλαδή πηγαίναμε και κόβαμε σκληρό δέντρο, πρίνους, τσικουδιές και με ένα κλαρί, βάζαμε ένα χέρι και φτιάχναμε τις ματσόλες (…). Στο αρσενικό (καρφί) που υπάρχει μέσα , ο μπρούτζος είναι κυλινδρικός και έτσι στο καλούπι μες τη μέση υπάρχει μια διαμπερής τρύπα μέσα στη ρουκέτα και όταν ανάψεις το φυτίλι διαχέεται η φωτιά παντού και φεύγει η ρουκέτα. Για το καρφί χρησιμοποιούμε ακτίνες μηχανακιού και αυτό καθορίζει το πόσο μακριά θα πάει η ρουκέτα. Το μήκος του καρφιού, το βάρος του και το πάχος του είναι εξειδικευμένα. Όταν τελειώσουμε το καρφί, υπάρχει ένα σημείο που λέγεται βουβό. Η τρύπα που δημιουργείται από το καρφί, δεν πηγαίνει μέχρι τέλος και αυτό γίνεται για να συνεχίσει η ρουκέτα να ανάβει, όταν θα κάνει την καμπύλη της μέχρι να φτάσει στο τέρμα. Μετά βάζουμε μια τάπα και κλείνουμε τη ρουκέτα. Στο τέλος έχουμε το δέσιμο πάνω στα ρουκετόξυλα.
Κοστίζει ακριβά να φτιάξεις μια ρουκέτα; Τα συνεργεία χρηματοδοτούνται από κάπου, τα υλικά ποιος τα αγοράζει;
Όχι τα συνεργεία δεν χρηματοδοτούνται, εμείς από μόνοι μας το αναλαμβάνουμε. Υπάρχουν κάποια συνεργεία τα τελευταία χρόνια που πάνε σε κάποια μαγαζιά και ζητούν χορηγίες. Με αυτό που έχει γίνει με τον τουρισμό, που έρχονται οι τουρίστες και παρακολουθούν το έθιμο – και έτσι κάποιοι κερδίζουν από αυτό το έθιμο – έχουν ξυπνήσει ας πούμε, οι ρουκετατζήδες και πάνε και ζητάνε. Αν και χθες που συζητούσαμε με ένα πατέρα ενός παιδιού που συμμετέχει σε συνεργείο, πήγαν σε κάποια ξενοδοχεία και δεν τους έδωσαν τίποτα. Όμως τους έδωσαν κάποιοι άλλοι σε κάποια μαγαζιά στη χώρα. Το κόστος για 1.000 ρουκέτες μπορεί να πάει και 500- 600 ευρώ για όλα τα υλικά. Έτσι τα βάζουμε από την τσέπη μας.
Πόσες ρουκέτες έριχναν συνολικά τα συνεργεία της κάθε ενορίας το βράδυ της Ανάστασης;
Παλιά έριχναν 5.000 με 6.000. Μια χρονιά είχαμε ακούσει ότι ο Άγιος Μάρκος είχε ρίξει 6.000 και η Παναγιά 5.500 και το θεωρούσαμε πάρα πολύ.
Τα τελευταία χρόνια ακούγονται κάποιοι αριθμοί εξωπραγματικοί, λένε διάφορα, δεν ξέρουμε τι είναι αλήθεια…
Ναι, άλλαξε ο τρόπος κατασκευής των ρουκετών όπως είπαμε. Παλιά φτιάχναμε πιο μακριές, πιο μεγάλες ρουκέτες, τις λεγόμενες 22άρες, ήταν δηλαδή 22 πόντους το χαρτί που φτιάχναμε το καλούπι. Τώρα φτιάχνουν πιο μικρές, 12, 14 πόντων, γιατί έχει αλλάξει η τεχνολογία, τα υλικά και οι αναλογίες, και φτιάχνουν πιο δυνατές ρουκέτες που πάνε πιο κοντά. Εμάς μας ενδιαφέρει να φτάσουν στον Άγιο Μάρκο ενώ πιο παλιά πηγαίνανε στη διπλάσια απόσταση, πίσω από τις ενορίες. Επίσης τώρα με το ίδιο υλικό φτιάχνουμε περισσότερες ρουκέτες. Δηλαδή με ένα υλικό που φτιάχναμε παλιά 30 ρουκέτες, τώρα φτιάχνουμε 90 ή 100. Έτσι έχει τριπλασιαστεί ο αριθμός. Από τη μια είναι αυτό και από την άλλη είναι η κόντρα που έχει δημιουργηθεί, ποιος θα κάνει τις πιο πολλές ρουκέτες.
Είναι και περισσότερα τα συνεργεία, αν έχει η κάθε ενορία 10 συνεργεία…
Όχι και παλιότερα είχε η κάθε ενορία 10 συνεργεία και βρίσκονται όλα μαζί το ένα δίπλα στο άλλο και έτσι δημιουργούνται 2- 3 πυρήνες. (…) Παλιά, εγώ δεν το πρόλαβα, έριχναν ρουκέτες από παντού. Δηλαδή από την Παναγιά, το Γαλάντε μέχρι το Βολάκο, μπορούσαν να ρίχνουν ρουκέτες. Τώρα είναι προκαθορισμένο από πού θα ρίχνονται οι ρουκέτες και για λόγους ασφάλειας και καλύτερα έτσι. (…)
Όταν έγινε το ατύχημα και κάηκαν τα παιδιά κάπου στο ’91, ’92, είχαμε κάνει τις ρουκέτες και δεν τις ρίξαμε λόγω πένθους. Την επόμενη χρονιά είχαμε κρατήσει τις ρουκέτες και κάναμε και κάποιες άλλες και από τότε ξεκίνησε και κάναμε περισσότερες. Βοήθησε και η αλλαγή της τεχνολογίας με τις πιο μικρές ρουκέτες.
Στις μέρες μας, πόσες ρουκέτες ρίχνονται;
Πέρσι πρέπει να ήτανε 60-70 χιλιάδες και οι δύο ενορίες μαζί. Τώρα φέτος μπορεί να έχει μόνο η μία ενορία 60 χιλιάδες. Όμως με το να «σκοτωθείς» για να κάνεις τόσες πολλές ρουκέτες στο τέλος δεν θα καταλάβεις το βράδυ της Ανάστασης… Εγώ γενικώς δεν τα παρακολουθώ γιατί δεν με ενδιαφέρει, και πλέον όταν συναντιόμαστε στα συνεργεία τους λέω ότι κάνω 1000- 1500 ρουκέτες και είναι οι περισσότερες που έχω κάνει από κάθε χρόνο. Τους τονίζω ότι δεν είναι ανάγκη να κάνετε πολλές, γιατί δεν το ευχαριστιέστε κι όλας. Εμείς θα κάτσουμε εκεί πέρα, θα έχουμε και το μεζεδάκι μας… Η ρουκέτα δεν είναι για μας μόνο το βράδυ της Ανάστασης, για μας το βράδυ της Ανάστασης είναι το αποκορύφωμα. Για μας είναι όλη η διαδικασία να κάνουμε τις ρουκέτες, να βρεθούμε η παρέα, να κάτσουμε εκεί πέρα στο χώρο να κάνουμε το στόκωμα, να καλαμπουρίσουμε, να πειράξει ο ένας τον άλλον, να πούμε τα αστεία μας. Αυτό είναι για μας η ρουκέτα… Τώρα κάνουν πάρα πολλές… Δεν ξέρω πόσες έχουν κάνει. Άλλοι λένε ότι έχουν κάνει λιγότερες από πέρσι, άλλοι λένε ότι έχουν κάνει περισσότερες, ίσως κρύβονται κιόλας.
Δηλαδή τα νέα παιδιά που συμμετέχουν στα συνεργεία αυτά, δεν βλέπουν το έθιμο όπως εσείς που κάνατε παρέα και βρισκόσασταν και περνούσατε καλά;
Όχι δεν το έχουν δει έτσι. Το έχουν δει σαν κόντρα μεταξύ τους, κάπως ανταγωνιστικά. Οι παλιοί ρουκετατζήδες προσπαθούμε να τους πείσουμε ότι δεν είναι ανάγκη να υπάρχουν τόσες πολλές ρουκέτες. Κάποιοι το έχουν καταλάβει και λένε φτιάξαμε φέτος πολλές, του χρόνου δεν θα κάνουνε πολλές…
Από που ξεκίνησε η κόντρα μεταξύ των δύο ενοριών; Γιατί εμείς νομίζουμε ότι η κόντρα υπάρχει λόγω του ρουκετοπόλεμου.
Το έθιμο ξεκίνησε από την κόντρα που υπάρχει μεταξύ Άγιου Μάρκου και Παναγιάς Ερυθιανής… Αυτή που έχει κάνει ολόκληρη εργασία διπλωματική σχετικά είναι η Τσιροπινά η Στέλλα. Την είχε παρουσιάσει πριν από 2-3 χρόνια στην ΠΕΚΕΒ και είχε πει όλη την ιστορία της ρουκέτας και αυτό ακριβώς που με ρωτάτε, δηλαδή πως κάνανε παλιά τις ρουκέτες οι ανθρώποι και πώς τις κάνουν σήμερα.
Υπήρξαν κάποιοι που προσπάθησαν να σας εμποδίσουν;
Ναι πάντα υπήρχαν. Υπάρχουν και αυτοί που αντιδρούν. Και κατά ένα μέρος έχουνε δίκιο, γιατί παλιά κάνανε λίγες ρουκέτες… Εντάξει, υπάρχουν ορισμένοι που αντιδρούσαν πάντα με τις ρουκέτες, αλλά οι περισσότεροι αντιδρούν τα τελευταία χρόνια λόγω της ποσότητας και γιατί γίνονται και ζημιές.
Δηλαδή αυτοί που αντιδρούν είναι αυτοί αντιμετωπίζουν άμεσα τις συνέπειες;
Ναι, τα σπίτια γύρω- γύρω από τη Παναγιά την Ερυθιανή και τον Άγιο Μάρκο. Ο Άγιος Μάρκος έχει και μπροστά και πίσω σπίτια, είναι πιο πυκνοκατοικημένος. Η Παναγιά έχει το θετικό ότι πίσω από την εκκλησία είναι η πλατεία και υπάρχει ένα κενό, ενώ στον Άγιο Μάρκο έχει γύρω – γύρω σπίτια. Οι άνθρωποι έχουνε δίκιο, εγώ δεν τους αδικώ. Ειδικά τα τελευταία χρόνια. Παλιότερα και οι ίδιοι κάνανε ρουκέτες, δηλαδή αυτοί που ήτανε στα σπίτια γύρω – γύρω από τον Άγιο Μάρκο και την Παναγιά, κάνανε ρουκέτες. Εντάξει και ακόμα ορισμένοι κάνουνε, αλλά παλιά κάνανε περισσότεροι ακόμα και στα υπόγειά τους. Τώρα πια αντιδρούν. Αντιδρούν γιατί ρίχνουνε πάρα πολλές ρουκέτες και έτσι παθαίνουν τα σπίτια τους ζημιές… Θα το πω πολλές φορές, εγώ είμαι κατά τόσου μεγάλου αριθμού ρουκετών, γιατί είναι και επικίνδυνο, γιατί μπορεί κάποιος να χτυπήσει. Εντάξει υπάρχουν κα μέτρα προστασίας. Παρʼ όλα αυτά, πέρσι είχανε πάει 200 ρουκέτες σε ένα σπιτάκι και πήρε φωτιά. Θα μπορούσε να γίνει και κάτι χειρότερο. Μη χτυπήσει κάνας άνθρωπος πάνω απ’ όλα.
Ποια είναι η πιο θετική μνήμη από το καιρό που συμμετείχες στα συνεργεία;
Κάθε χρονιά είναι και διαφορετική, κάθε χρονιά είναι ιδιαίτερη και όλες οι μνήμες μου είναι θετικές.
Αρνητική μνήμη;
Αρνητική μνήμη τότε που χάθηκαν τα παιδιά, εκεί που έκαναν ρουκέτες σε ένα καλυβάκι στο Τσουμπάρι. Εκεί κάναμε τις ρουκέτες. Μια χρονιά είχε έρθει η ασφάλεια, πήγε να τους πιάσει αλλά επειδή ήταν σε τέτοιο σημείο που βλέπανε, την είδανε την ασφάλεια και φύγανε. Ήτανε τότε που είχανε πάρει φωτιά και θυμάμαι που είδαμε τη φωτιά από μακριά και ήρθε μετά ο πατέρας ενός παιδιού και είπε μαζέψτε τα γιατί πήρανε φωτιά και καήκανε, δηλαδή υπάρχει πρόβλημα. Αυτή μνήμη θα μου μείνει γιατί θυμάμαι και τη φωτιά που είχε πάρει.
Τα παιδιά αυτά ήταν στο δικό σας συνεργείο;
Όχι, τα παιδιά αυτά ανήκαν σε άλλο συνεργείο. Γι΄ αυτό υπάρχουν διάφορες εκδοχές πώς πήρανε φωτιά. Όταν κάνουμε ρουκέτες υπάρχουν κάποιοι κανόνες και όταν ρίχνουμε ρουκέτες υπάρχουνε κανόνες. Δηλαδή, όταν φτιάχνουμε ρουκέτες ή όταν φτιάχνουμε το υλικό, όταν στοκώνουμε, όταν καβουρδίζουμε το νίτρο, τσιγάρα και φωτιές απαγορεύονται. Παρʼ όλο που γινόμαστε ολόμαυροι, μαυρίζουμε όταν φτιάχνουμε ρουκέτες, πάνω απ΄ όλα πρέπει να υπάρχει τάξη και καθαριότητα. Δηλαδή μέσα στο υλικό δεν πρέπει να πέσει ξένο σώμα, όχι τίποτα άλλο, αλλά η ρουκέτα μπορεί να σκάσει. Με αυτό δεν παθαίνουμε τίποτα εμείς, γιατί όταν ανάβουμε τις ρουκέτες έχουμε κάποια απόσταση μισού μέτρου. Υπάρχουν γενικώς κάποιοι κανόνες. Δηλαδή δεν μπαίνει κανείς μέσα που να καπνίζει, όσοι καπνίζουνε, καπνίζουν έξω για να μην πάρουμε φωτιά όπως είχαμε πάρει πέρσι. Μας πήραν τα υλικά φωτιά και το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να αφήσουμε τα υλικά, και σηκωθήκαμε και φύγαμε με τάξη και ασφάλεια.
Είχαν πει ότι τα παιδιά στην προσπάθεια τους να σώσουν τις ρουκέτες κάηκαν;
Ναι έτσι λένε, έτσι ακούγεται. Ότι για να σώσουν κάποια υλικά και κάποιες ρουκέτες πήρανε φωτιά. Όχι, πρέπει να τα παρατήσεις όλα και να φύγεις. Πέρσι κι εμείς πήραμε φωτιά, πρώτη φορά μας έτυχε δεν μας έχει ξανατύχει. Έτσι πήραμε φωτιά κατά το στόκωμα, έκανε σπινθήρα ο μπρούντζος, πράγμα πολύ σπάνιο, τώρα χρησιμοποιούν και κάποια άλλα υλικά που δεν δημιουργούν σπίθα, είναι πιο ασφαλή. Έγινε λοιπόν αυτό. Με το που είδαμε τη φωτιά βγήκαμε όλοι έξω ο ένας πίσω από τον άλλο, χωρίς να τρέχουμε και χωρίς πανικό, δεν χρειάζεται πανικός και καθόμασταν και βλέπαμε απʼ έξω τι γινόταν με τη φωτιά. Τις ρουκέτες όταν τις φτιάχνουμε δεν τις αφήνουμε μέσα στο εργαστήριο, χύμα όπως είχε γίνει τότε, μόνο τις βάζουμε σε κουτιά και τις κλείνουμε σε άλλο μέρος οπότε οι ρουκέτες είναι ασφαλείς και δεν παθαίνουν τίποτα.
Ποια είναι η γνώμη σου για όσους θέλουν το έθιμο να σταματήσει;
Εγώ γενικώς τους δικαιολογώ, αλλά όχι να σταματήσει το έθιμο, αλλά να μειωθεί ο αριθμός των ρουκετών ώστε να μειωθούν και οι αρνητικές συνέπειες.
Πιστεύεις ότι πρόκειται για ένα επικίνδυνο έθιμο;
Είναι επικίνδυνο έθιμο, κακά τα ψέματα, παίζουμε με τη φωτιά. Αν δεν τηρηθούν κάποιοι κανόνες, υπάρχει κίνδυνος. Από εκεί που ρίχνουμε εμείς τις ρουκέτες επειδή φεύγουν οι ρουκέτες δεν κινδυνεύουμε. Όμως θέλει προσοχή πάλι τα τσιγάρα θέλουν προσοχή. Επίσης υπάρχουν προστατευτικά μπροστά μας για να μη έρθει καμιά ρουκέτα από απέναντι. Το πρόβλημά μας είναι ότι υπάρχουν κάποια σπίτια που τραβάνε ρουκέτες από διάφορα σημεία, από το Βολάκο, από τον Άγιο Μάρκο, από το Γαλάντε, από διάφορα σημεία και αυτές μας δημιουργούν πρόβλημα. Δηλαδή μια χρονιά μας κάψανε ρουκέτες που είχαμε σε ένα βαρέλι. Γενικώς πρέπει να προσέχει όλος ο κόσμος. Εμείς δεν θέλουμε κόσμο μέσα στα συνεργεία. Έχουμε συχνά πρόβλημα με τους επισκέπτες που έρχονται στα συνεργεία από περιέργεια και μας δημιουργούν πρόβλημα συνωστισμού. Εμείς που ξέρουμε, ξέρουμε να φυλαχτούμε ο άλλος κάθεται και κοιτάει χωρίς να ξέρει τι να κάνει. Τώρα οι εκκλησίες έχουν καλυφθεί με τέτοιο τρόπο για να προστατεύονται. Παλιά τις εκκλησιές τις καλύπταμε οι ίδιοι οι ρουκετατζήδες. Δηλαδή είχε πάρει η κάθε ενορία τα σύρματά της και εμείς Μεγάλη Πέμπτη και Μεγάλη Παρασκευή βάζαμε τα σύρματα.
Είναι αλήθεια ότι η Παναγιά προσπαθεί να στοχεύσει τον τρούλο ου Αγίου Μάρκου και ο Άγιος Μάρκος το ρολόι της Παναγιάς;
Ναι ο Άγιος Μάρκος προσπαθεί να στοχεύσει το καμπαναριό της Παναγιάς και η εμείς τον τρούλο και το καμπαναριό του Αγίου Μάρκου.
Τι πρέπει να γίνει για να συνεχιστεί το έθιμο;
Επειδή το έθιμο έχει γίνει πια παγκοσμίως γνωστό, πρέπει να υπάρχει οργάνωση. Η δημοτική αρχή φέτος το έχει δει πιο ζεστά το θέμα. Υπάρχει ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για τον κόσμο που έρχεται. Επίσης θα υπάρχουν απαγορεύσεις στους δρόμους και όσοι θέλουνε να πάνε στο Αίπος θα παρκάρουν το αυτοκίνητό τους σε κάποιο σημείο και μετά θα παίρνουν τα λεωφορειάκια. Θα υπάρχουν 4 λεωφορειάκια. Επίσης για τους ρουκετατζήδες, θα ήταν καλό να εφαρμόσουν αυτό που προσπαθούμε να τους πείσουμε, να μην κάνουν πολλές ρουκέτες για να συνεχιστεί το έθιμο. Για εμένα το βασικό είναι να μειωθεί ο αριθμός. Γιατί πρέπει να καταλάβουμε ότι κάνουμε ρουκέτες για να γιορτάσουμε την Ανάσταση του Χριστού και για να περάσουμε καλά εμείς. Με ρωτούσανε παλιά και με ρωτάνε και τώρα, σε ενδιαφέρουν οι τουρίστες; Όχι εμένα δεν με ενδιαφέρει αυτό, ας μην έρθει κανένας. Εμένα με ενδιαφέρει να ρίξουμε τις ρουκέτες μας και να διατηρήσουμε το έθιμο.
