γράφει ο Σιδερής Τσούρος
Ατέρμονες συζητήσεις, συνήθως χωρίς αποτέλεσμα, δεκαετίες τώρα: Ποιο είναι το τουριστικό προϊόν που μπορεί να δώσει η Χίος; Και γιατί μέχρι τώρα δεν αποδίδει; Ας αρχίσουμε από το τελευταίο. Τι φταίει; Οι απαντήσεις πολλές και κάποτε αντιφατικές.
- «Φταίει ότι οι Χιώτες ζούσαν από τη ναυτιλία και δεν στράφηκαν εγκαίρως προς τον τουρισμό με αποτέλεσμα τώρα να είμαστε πολύ πίσω σε σχέση με τους καθιερωμένους τουριστικούς προορισμούς της υπόλοιπης Ελλάδας». Ο αντίλογος εδώ προφανής. Η ναυτική απασχόληση προστάτευσε τη φυσιογνωμία του νησιού και το προφύλαξε από τον υπερκορεσμό και την κακοποίηση του τοπίου που κατέτρεξε άλλα νησιά.
- «Μας λείπουν οι υποδομές, με πρώτο και κύριο ένα σύγχρονο αεροδρόμιο». Και ας υποθέσουμε λοιπόν ότι είχαμε ένα υπερσύγχρονο και επαρκές αεροδρόμιο. Ποιοι θα έρχονταν; Για ποιο λόγο; Και για να δουν τι, αφού η Χίος δεν έχει προβληθεί για καμία πλευρά της φυσιογνωμίας της ως ένας διακριτός τουριστικός προορισμός; Και αναπόφευκτα για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα, χρειάζεται πρώτα από όλα να βρούμε απάντηση στο αρχικό ερώτημα: Ποίο είναι το τουριστικό στίγμα της Χίου; Γιατί να την προτιμήσει ο επισκέπτης;
Η απάντηση είναι κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια μας, κάτω από τη μύτη μας, αλλά αδυνατούμε να την καταλάβουμε και κυρίως να την επεξεργαστούμε λογικά και να την αποτυπώσουμε σε ένα στρατηγικό σχέδιο προβολής και εναλλακτικής αξιοποίησης του τόπου. Και παρόλο που εμείς δεν βλέπουμε τι είναι και τι αντιπροσωπεύει η Χίος, εντούτοις, οι επισκέπτες είναι αυτοί που μας το λένε, μας το φωνάζουν(!), όπως λέει και η Τζένη Λαγού στη Βολισσό: «Ερχόμαστε για την ησυχία, για το παρθένο περιβάλλον, για τη γαλήνη του τοπίου, λατρεύουμε την ερημιά!». Στον Πολυχώρο στο Άγιο Γάλας πριν είκοσι μέρες, ρώτησα -προβοκατόρικα είναι η αλήθεια- ένα ζευγάρι Τούρκων που συνάντησα για ποιο λόγο ήρθαν μέχρι το βόρειο άκρο του νησιού, μια και κατοικούν σε μία μεγάλη επαρχία που μπορεί να συναντήσεις κάθε είδους τοπία. Η απάντηση ήταν άκρως κατατοπιστική: «Για δεκάδες χιλιόμετρα γύρω από τη Σμύρνη έχουν καταστραφεί τα πάντα, ολόκληρα χωριά γκρεμίστηκαν και αντικαταστάθηκαν από πολυκατοικίες. Δεν βλέπεις πουθενά φυσικό τοπίο. Είναι πολύ δύσκολο να βρεις στην Τουρκία μέρη και φύση ανέπαφα όπως εδώ στη Χίο!»
Ξανά και ξανά, οι ίδιες απαντήσεις! Οι επισκέπτες που επιλέγουν συνειδητά τη Χίο, την επιλέγουν για τη διαφορετικότητά της, τις μοναδικότητες της φύσης της που δεν περιορίζονται στη μαστίχα. Στη Χίο ιδιαίτερη είναι και η χλωρίδα της γενικά, μοναδική η γεωλογία της και όσα κρύβει η γη στα σπλάχνα της, σπήλαια και απολιθώματα, το πέρασμα των αποδημητικών πουλιών, η λαϊκή αρχιτεκτονική που έχει διασωθεί σε μεγάλη έκταση, ο τεράστιος αρχαιολογικός χώρος στο οροπέδιο του Αίπους. Όλα αυτά είναι πράγματα που τα γνωρίζουμε, έχουμε μεγαλώσει με αυτά και τα θεωρούμε δεδομένα (ίσως κάποια να μην τα εκτιμούμε και ιδιαιτέρως). Όμως το μάτι του επισκέπτη τα αναγνωρίζει και τα απολαμβάνει. Για την ακρίβεια τα αναζητά, επειδή στη χώρα του ή στην πόλη του τα στερείται. Και τα στερείται είτε γιατί δεν υπήρχαν, είτε γιατί καταστράφηκαν από κοντόφθαλμους αναπτυξιολάγνους ή απλά βάρβαρους – ας μη ζηλέψουμε τη «δόξα» τους!
Είναι να απορεί κανείς μετά από όλα αυτά πως υπάρχουν συμπολίτες που στα σοβαρά πιστεύουν ότι η κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων – μαμούθ, πισίνες, καζίνο, ελικοδρομίων και ό,τι άλλο αρχοντοχωριάτικο βάζει ο ανθρώπινος νους, είναι αυτά που θα φέρουν την «ανάπτυξη» και προσελκύσουν επισκέπτες. Εάν οι επισκέπτες ήθελαν Μύκονο ή Ίμπιζα θα πήγαιναν κατευθείαν εκεί. Δεν πρόκειται να έρθουν σε ένα κακέκτυπο. Τα αδιαπραγμάτευτα οικολογικά χαρακτηριστικά του νησιού είναι αυτά που μπορεί η Χίος να δώσει στους επισκέπτες της. Χωρίς τεράστιες επενδύσεις και δαπάνες, αλλά με σεβασμό στον τόπο και τη μοναδικότητά του. Αυτά μαζί με τη συνέπεια και τον επαγγελματισμό θα φέρουν και θέσεις εργασίας και διέξοδο σε νέα επαγγέλματα. Φυσικά χρειάζεται οργάνωση και στοχευμένη, σύγχρονη προβολή, αλλά αυτό είναι δουλειά και υποχρέωση άλλων. Και για την ώρα δεν κουνιέται φύλλο.
