Δωρεές και Δωρητές

0

γράφει ο Γιάννης Μακριδάκης

Διαβάζοντας στον τοπικό τύπο ότι ο αντιπεριφερειάρχης κ. Κάρμαντζης δώρισε στη Βιβλιοθήκη Κοραή ένα αντίγραφο τμήματος τοιχογραφίας ζωφόρου του Λούντβιχ Σβαντχάλερ με τίτλο: «Ο Κανάρης μόλις πυρπόλησε τον τουρκικό στόλο στη Χίο», το πρωτότυπο του οποίου κοσμεί το βόρειο τοίχο της Αίθουσας Τροπαίων – Ελευθερίου Βενιζέλου του Μεγάρου της Βουλής, και ότι ο πίνακας έχει αναρτηθεί ήδη στην Βιβλιοθήκη ενόψει της επίσκεψης του Προέδρου της Δημοκρατίας για την επέτειο της Σφαγής και είναι στη διάθεση του κοινού, έσπευσα να τον δω.

Δυστυχώς όμως εξεπλάγην δυσάρεστα διότι βρέθηκα να στέκω εμπρός σε ένα κακής ποιότητας, πρόχειρα φωτογραφημένο και κακοτυπωμένο σε καμβά αντίγραφο, το οποίο φυσικά δεν έχει ουδεμία καλλιτεχνική αξία, απεναντίας προσβάλει την Βιβλιοθήκη και το Μουσείο της λαογραφικής συλλογής Αργέντη, σε τμήμα τοίχου του οποίου τοποθετήθηκε, στη θέση κάποιου άλλου πίνακα ο οποίος προφανώς αποκαθηλώθηκε.

Τα ζητήματα που ανακύπτουν είναι πολλά σε σχέση με την ακαλαισθησία και τη ματαιοδοξία του ανθρώπου που δώρισε αυτό το φτηνιάρικο κακέκτυπο και έστειλε διθυραμβική ανακοίνωση στον τοπικό τύπο. Επίσης, σε σχέση με την απροθυμία ή την ατολμία των υπευθύνων της Βιβλιοθήκης να σταθούν στο ύψος της περίστασης και να εξηγήσουν στον «δωρητή» ότι αυτό το πράγμα δεν μπορεί να εκτεθεί στην Βιβλιοθήκη, και τέλος, σε σχέση με την «πολιτική» όλων όσων ίσως σταθούν μαζί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μεθαύριο μπροστά σε αυτό το άθλιο «έκθεμα»και θα εκθειάσουν τον «δωρητή» και την «δωρεά» του, η οποία προφανώς θα αποκαθηλωθεί και θα πεταχτεί στα σκουπίδια μετά το τέλος της ξενάγησης του κ. Παυλόπουλου.

Όλες αυτές οι σκέψεις, που μου δημιουργήθηκαν καθώς επισκέφτηκα τη Βιβλιοθήκη με αφορμή την εν λόγω «δωρεά», μου έφεραν στον νου άλλη μια παρόμοια περίπτωση «δωρεάς» που συνέβη κατά το μακρινό 1922, όταν κατά τα εγκαίνια του Βυζαντινού Μουσείου στο Μετζητιέ Τζαμί, παρουσία του βασιλέα Κωνσταντίνου, ο τότε αντίστοιχος «αντιπεριφερειάρχης», ο Γενικός Διοικητής του νησιού Σταυρινίδης «δώρισε» στο Μουσείο το αντίγραφο του πίνακα του Ντελακρουά «Η Σφαγή της Χίου». Τον πίνακα αυτόν είχε φιλοτεχνήσει το 1917-18 κατόπιν παραγγελίας του τότε Γενικού Διοικητή Γ. Παπανδρέου ο ζωγράφος Ευάγ. Ιωαννίδης, ο οποίος είχε ταξιδέψει στο Λούβρο για αυτό τον σκοπό και το έργο εκτειθόταν στην πινακοθήκη που είχε δημιουργήσει ο Παπανδρέου μέσα στο κτίριο της τότε Νομαρχίας. Το 1920 όμως ο Παπανδρέου φυλακίστηκε εξαιτίας ενός άρθρου του στην εφημερίδα «Πατρίς» και αντικαταστάθηκε από τον Γ. Σταυρινίδη, ο οποίος ενόψει των εγκαινίων του Μουσείου αποφάσισε την μεταφορά του πίνακα αυτού από τη Νομαρχία στο Μουσείο, αλλά μετά τυμπανοκρουσιών στον τοπικό τύπο εμφανίστηκε κι αυτός ως «δωρητής» του έργου!

Σήμερα το έργο του Ιωαννίδη, ως άσχετο αλλά και μικρότερης πολιτισμικής αξίας από τα εκθέματα του Βυζαντινού Μουσείου, εκτίθεται στον προθάλαμό του, με σημείωση του Υπουργείου Πολιτισμού ότι «ο πίνακας δεν αποτελεί έκθεμα της μόνιμης έκθεσης, αλλά αποφασίστηκε από το ΥΠΠΟ η έκθεσή του στο προστώο του Μουσείου διότι είναι συνδεδεμένος με το τέμενος Μετζητιέ από το 1922 και αποτελεί για τους κατοίκους του νησιού σημείο αναφοράς και ιστορικής μνήμης της πρόσφατης ιστορίας του νησιού και της Ελλάδας». Ελπίζω το κακέκτυπο του σύγχρονου δωρητή να αποκαθηλωθεί σύντομα από την Βιβλιοθήκη και να μην παραμείνει εκεί για πάντα, με ή χωρίς αντίστοιχη σημείωση.

Το έργο του Ιωαννίδη, το οποίο είναι ένα μοναδικό χειροποίητα φιλοτεχνημένο πιστό αντίγραφο του πίνακα του Ντελακρουά έχει φυσικά την αξία του και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να παραλληλιστεί με το κακοφωτογραφημένο και φτηνιάρικα τυπωμένο σύγχρονο αντίγραφο του έργου του Σβαντχάλερ, η ματαιοδοξία όμως των δύο ανδρών Σταυριανίδη και Κάρμαντζη, οι οποίοι θέλησαν να περάσουν στην Ιστορία ως «δωρητές», με ξένα κόλυβα ο ένας και με κακέκτυπο που προσβάλει την Βιβλιοθήκη ο άλλος αντίστοιχα, είναι παροιμιώδης.

Είναι ίδιον προφανώς των προσωπικοτήτων που λαμβάνουν αξιώματα δημόσια να παίρνουν στα πολύ σοβαρά τον εαυτό τους, αλλά και ίδιον μιας υποκριτικής και πολιτικά αδιάφορης κοινωνίας να τους ανέχεται.

Φυσικός καλλιεργητής - Συγγραφέας

Άφησε σχόλιο