γράφει η Ερμιόνη Φρεζούλη
Η Ευρώπη δεν υπήρξε και ποτέ «Ευρώπη των λαών», παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε για να μας πείσει για το αντίθετο. Και δεν υπήρξε καν Ευρώπη των ευρωπαϊκών λαών, πόσο μάλλον εκείνον των Τρίτων Χωρών. Και όχι τα τελευταία χρόνια, αλλά από τη δημιουργία της. Το τελευταίο εξάμηνο πείστηκαν και οι πιο δύσπιστοι.
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που το προσφυγικό της χτυπά την πόρτα. Και δεν είναι η πρώτη φορά που Ευρωπαίοι πολίτες διαδηλώνουν, απαιτούν, πιέζουν, για μια διαφορετική πολιτική σε σχέση με το προσφυγικό ζήτημα (τα noborder camp διοργανώνονται εδώ και μια δεκαετία σε όλη την Ευρώπη, αλλά και όλες οι ευρωπαϊκές κινηματικές διαδικασίες είχαν το προσφυγικό ως κεντρικό θέμα τους). Προφανώς ήταν λιγότεροι.
Φέτος, θες να φταίει ότι το καλοκαίρι το «ζήτημα διογκώθηκε»; Θες ότι ξαφνικά ήρθαν αντιμέτωποι με βάρκες που έφταναν στις παραλίες των διακοπών τους; Θες ότι οι νεκροί έφτασαν και στα δικά τους σύνορα (71 πρόσφυγες σε φορτηγό στην Αυστρία, και δυστυχώς πολλά άλλα περιστατικά); Το ζήτημα έγινε επιτέλους πανευρωπαϊκό. Λες και δεν έφταναν οι εκατοντάδες νεκροί στη Μεσόγειο και το Αιγαίο τόσα χρόνια.
Και οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που ψήφισαν τα «Δουβλίνο», συζητάνε τώρα για τροποποίηση των κανόνων. Οι ίδιοι που αποφάσισαν να βομβαρδίσουν τις βάρκες στη Λιβύη, φαίνονται διατεθειμένοι να δεχτούν πρόσφυγες στα εδάφη τους.
Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε, έστω και αυτή τη στιγμή, τη μικρή πρόοδο. Αλλά και πάλι προκύπτει ότι αυτό δεν αρκεί. Ο 13χρονος Σύριος το είπε με πολύ απλά λόγια: «Αν δεν θέλετε να ερχόμαστε στην Ευρώπη, τότε απλά σταματήστε τον πόλεμο στην Συρία». Και πέραν αυτού όμως: σήμερα ο κύριος όγκος των προσφυγικών ροών μπορεί να είναι από τη Συρία και μπορεί οι Ευρωπαίοι ηγέτες να φαίνονται διατεθειμένοι να κάνουν κάτι για αυτό. Δεν είναι όμως μόνο οι Σύριοι για τους οποίους συζητάνε σήμερα. Είναι και οι Αφγανοί, οι Ιρακινοί, οι Παλαιστίνιοι, οι κυνηγημένοι της Υποσαχάριας Αφρικής, και αύριο δεν ξέρουμε ποιοι άλλοι. Η Ευρώπη λοιπόν δεν είναι υποχρεωμένη απλά να αναθεωρήσει την πολιτική της για τους Σύριους, αλλά για τον καθένα και την καθεμιά που φτάνει στα σύνορα της, είτε είναι κυνηγημένος από νέους και παλιούς πολέμους, είτε από τη φτώχεια, είτε από τις περιβαλλοντικές καταστροφές.
