Πώς γίνεται ένα ακροδεξιό, νεοναζιστικό κόμμα, μέλη του οποίου διώκονται από τη Δικαιοσύνη για ειδεχθή εγκλήματα να εξασφαλίζει ποσοστό 10% στις Ευρωεκλογές και να αναδεικνύεται τρίτη δύναμη; Το ερώτημα αυτό θέτει η οργάνωση Human Rights Watch, τονίζοντας ότι και η κυβέρνηση δεν είναι “αθώα” ως προς την ενίσχυση της Χ.Α..
Το άρθρο της υπεύθυνης για την Ελλάδα, Eva Cosse, αναφέρει πως μέλη της Χ.Α. διώκονται για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, η δράση της οποίας συνδέεται με μεγάλο αριθμό επιθέσεων κατά μεταναστών και μη, αλλά και με δύο φόνους.
Ωστόσο, για όσους καταγράφουν την έλλειψη ανοχής και τις διακρίσεις στην Ελλάδα, τα ποσοστά που εξασφάλισε στις εκλογές δεν προκαλούν έκπληξη. Πολιτικός λόγος διχαστικός, κυβερνητικές πολιτικές εχθρικές προς τις “μη δημοφιλείς μειονότητες” που αποτελούν στόχο της Χρυσής Αυγής, αποτυχία στην αντιμετώπιση του φαινομένου της ρατσιστικής βίας: Όλα τα παραπάνω διαμόρφωσαν εύφορο πολιτικό έδαφος για να “ανθίσει” η Χ.Α., “γαλουχώντας” ένα μέρος της κοινής γνώμης, με τις “ιδέες” της. Η παρουσία των μεταναστών άλλαξε την εικόνα των πόλεων, ειδικά της Αθήνας, όπου η Χρυσή Αυγή είναι περισσότερο δημοφιλής. Παράλληλα, διαδοχικές κυβερνήσεις απέτυχαν να διαμορφώσουν μια μεταναστευτική πολιτική που να λειτουργεί, μία πολιτική ασύλου, ενώ η οικονομική κρίση ήρθε να μεγεθύνει το πρόβλημα.
Με την Χρυσή Αυγή να ενισχύεται σε δημοφιλία τα τελευταία τέσσερα χρόνια, όλο και πιο συχνά η κυβέρνηση υιοθέτησε μέτρα κατά των μεταναστών ως ένα μέσο να κερδίσει ψήφους, ωστόσο – αντί να το πετύχει αυτό – τελικά κατάφερε να νομιμοποιήσει την ατζέντα της Χρυσής Αυγής, με αποτέλεσμα περισσότερα ξενοφοβικά μέτρα.
Το 2012 ο Αντώνης Σαμαράς δεσμεύτηκε “να ανακαταλάβει τις πόλεις από τους μετανάστες” και λίγους μήνες μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας μπήκε σε εφαρμογή ο περίφημος “Ξένιος Δίας“, μια επικών διαστάσεων αστυνομική επιχείρηση, στην οποία συχνά άνθρωποι έμπαιναν στον στόχο λόγω του χρώματος του δέρματός τους.
Στο πλαίσιο του Ξένιου Δία σημειώθηκε σωρεία παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μεταξύ του Αυγούστου του 2012 και του Ιουνίου του 2013, η αστυνομία έλεγξε περίπου 124.000 αλλοδαπούς. Από αυτούς, το 5,6% έμενε στην Ελλάδα παράνομα.
Ενώ η ξενοφοβική βία έχει γίνει μία σκληρή πραγματικότητα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση έχει αποτύχει να προστατεύσει τα θύματα και να τιμωρήσει τους δράστες. Ρατσιστικό κίνητρο δεν αποδόθηκε ούτε καν και στην περίπτωση της δολοφονίας του Πακιστανού, Σαχζάτ Λουκμάν.