Ή με τους σκατόψυχους ή με τους ανθρώπους;

γράφει ο Σιδερής Τσούρος

Συνειδητά δύσοσμο το σημερινό κείμενο. Σύμφωνα με το Λεξικό του Μπαμπινιώτη, σκατόψυχος είναι ο κακός και σκληρός άνθρωπος, αλλά πιστεύω ότι ο συγκεριμένος ορισμός δεν δίνει τη βαρύτητα και την ουσία της λέξης. Ψάχνωντας άλλους ορισμούς της λέξης εντόπισα ότι είναι αυτός που χαρακτηρίζεται από απανθρωπιά και σκληρότητα, που δεν νιώθει, δεν έχει ευσπλαχνία, λύπηση, συμπόνια. Συνώνυμα του σκατόψυχου, σκυλόψυχος, μαυρόψυχος, ανελεήμονας, ανοικτίρμων, αψυχοπόνετος. Θα λέγαμε λοιπόν ότι σε γενικές γραμμές σκατόψυχος είναι ο σε ανώτατο βαθμό σκληρός και κακόψυχος άνθρωπος.

Και βέβαια δεν απαιτείται να έχει κανείς φιλολογικές ανησυχίες για να αντιληφθεί ότι η σκατοψυχία κερδίζει συνεχώς έδαφος στο σημερινό κόσμο, ειδικά στις ανεπτυγμένες χώρες. Σε κοινωνίες που στο παρελθόν έχουν διαπρέψει στην ανάδειξη των ανθρωπιστικών ιδεών και των κοινωνικών δικαιωμάτων συντελείται ραγδαία μεταστροφή. Η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, η κοινωνική αναλγησία κερδίζουν έδαφος, σε βάρος της αλληλεγγύης και της κοινής λογικής.

Οι σκατόψυχοι λοιπόν ζουν και κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Δεν έλκουν την προέλευσή τους από μία ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα. Ενδέχεται να είναι άθεοι ή θρησκευόμενοι. Μπορεί να είναι νεοφιλελεύθεροι και ευρωπαϊστές, άλλοι οπαδοί «της κοινής λογικής» και άλλοι αριστεροί, με αγώνες στην πλάτη τους για τα κοινωνικά δικαιώματα.

Οι σκατόψυχοι εμφανίζονται και με τη μορφή πλούσιων ευεργετών, σελέμπριτις και τηλεοπτικές περσόνες που βρίσκουν την ευκαιρία να πουλήσουν τη φιλανθρωπία τους μπροστά στο φακό. Μπορεί να είναι δήμαρχοι που θέλουν να κρατήσουν «καθαρές» τις πλατείες ή πάλι εκπρόσωποι επαγγελματιών που βλέπουν ευκαιρίες για εύκολο χρήμα.

Στην Ελλάδα οι σκατόψυχοι θα σου πουν λόγου χάρη, ότι συμπάσχουν για το προσφυγικό δράμα, αλλά (και αυτό το «αλλά» διαφοροποιεί όλο το νόημα) η χώρα δεν αντέχει. Ότι πρέπει να κοιτάξουμε και τους Έλληνες. Στην Ευρώπη του πάλαι ποτέ Διαφωτισμού (αλλά και της μακρόχρονης αποικιοκρατίας και του δουλεμπορίου) τα πράγματα πλέον είναι πιο ξεκάθαρα: Η Ευρώπη είναι ένας κλειστός «παράδεισος» και οι σκατόψυχοι κλείνουν τα μάτια στο δράμα που εξελίσσεται στη χώρα μας. Απλά δεν τους αφορά. Όσο για τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης; Άστο καλύτερα! Οι σκατόψυχοι είναι το κυρίαρχο ρεύμα. Ο νεοναζισμός καλπάζει, οι ατομικές ελευθερίες υποχωρούν, ενώ την ίδια στιγμή η απανθρωπιά στην αντιμετωπίση του προσφυγικού δράματος ξεπερνά κάθε οργουελική φαντασία.

Όσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση; Δείχνει ασύγκριτα μεγαλύτερο ενδιαφέρον και ξοδεύει αμέτρητες εργατοώρες για την προστασία του κολεόπτερου rosalia alpine (οδηγία 92/43) παρά για την επανένωση των οικογενειών των προσφύγων. Έτσι, ο «επιλέξιμος» πατέρας εργάζεται ήδη στη Γερμανία με κάπου 1 ευρώ την ώρα, ενώ η «άχρηστη» μητέρα με τα πέντε παιδιά έχει κολλήσει κάπου στα λασπόνερα της Ειδομένης.

Και κάπου μέσα σε αυτό το πέλαγος, ή καλυτερά, οχετό σκατοψυχίας, επιπλέει ο ελληνικός λαός. Ταλαιπωρημένος, καθημαγμένος από τις πολιτικές των ευρωπαϊκών διευθυντηρίων και των ελληνικών κυβερνήσεων, με περίσσευμα ανθρωπιάς, υπομονής, πρωτόγνωρης αλληλεγγύης. Παρά τη φτώχεια, ενάντια στη μαύρη, φασιστική προπαγάνδα. Την ώρα που η πολιτισμένη Ευρωπαϊκή Ένωση υπόσχεται να χορηγήσει στην Ελλάδα 400 εκατομμύρια ευρώ σε βάθος… τριετίας, οι Έλληνες έχουν δαπανήσει στις προσφορές τους ασύλληπτα ποσά σε σχέση με τις δυνατότητές τους. Ο λόγος απλούστατος: δεν μετρώνται όλα με το χρήμα!

Αυτό το πρωτόγνωρο κύμα αλληλεγγύης που έχει περιθωριοποιήσει τους σκατόψυχους δεν οφείλεται βέβαια σε κάποια κυβερνητική πρωτοβουλία. Το αντίθετο. Η κυβέρνηση δεν χωνεύει τους εθελοντές και τις δομές αλληλεγγύης. Αυτό θα φανεί ακόμη πιο έντονα το επόμενο διάστημα. Αλλά εκεί θα παιχθεί και το στοίχημα της διατήρησης της κοινωνικής συνοχής και συμπαράστασης. Η κυβέρνηση δεν ελέγχει την ανεξάρτητη ενημέρωση, ειδικά μέσω του διαδικτύου και η ενημέρωση των πολιτών είναι και αυτή που θα καθορίσει την επικράτηση της ανθρωπιάς ή της απανθρωπιάς!