Βαγγέλης Χερουβείμ: Κανείς δεν μπορεί να υπαγορεύσει το πως θα χαμογελάμε

0

Υπάρχει μία ευγενική φωνή που σπάει κάθε πρωί τις σοβαροφανείς αναλύσεις της επικαιρότητας. Παίρνοντας ερεθίσματα από πρόσωπα και καταστάσεις, δημιουργεί έναν παράλληλο κόσμο και μέσα απ’ αυτόν καυτηριάζει γεγονότα κι εξελίξεις. Ο Βαγγέλης Χερουβείμ ωστόσο, δεν δηλώνει ραδιοφωνικός παραγωγός, παρά την καθημερινή παρουσία του στα ερτζιανά με την εκπομπή «Κόκκινη Κλωστή Δεμένη» Στο Κόκκινο 105,5. Ούτε και νομικός, αν και σπούδασε νομική. Δηλώνει σκιτσογράφος. Από το 1990 ασχολείτει με το σκίτσο. Σχεδιάζει καθημερινά στην εφημερίδα Αυγή και στο περιοδικό Σχεδία. Παλιότερα είχε συνεργαστεί με το περιοδικό Γαλέρα (μέχρι το 2011 που σταμάτησε η κυκλοφορία της) και το περιοδικό Αντί.

Συνέντευξη στον Γιώργο Χατζελένη

Φωτογραφία: Kalandranis Dimitris

Αν και σπούδασες νομική, τελικά σε κέρδισε το σκίτσο. Ποιοι ήταν οι παράγοντες που σε παρακίνησαν σ’ αυτήν την επιλογή;
Αυτή η ξεμυαλίστρα η Μεταπολίτευση. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, προσπαθούσα να καταλάβω από τα σκίτσα των εφημερίδων-που τότε πούλαγαν εκατοντάδες χιλιάδες φύλλα-προσπαθούσα να καταλάβω τις πυκνές εξελίξεις και την πρόσφατη ιστορία. Μ άρεσε να σχεδιάζω. Με γοήτευε η πολιτική Ιστορία. Πολύ γρήγορα δοκίμασα να τα συνδυάσω. Νομικός, από την άλλη, ποτέ δεν ήθελα να γίνω. Θαυμάζω εκείνους που έγιναν καλοί νομικοί και δίνουν μάχες από τη σωστή μεριά. Αλλά ποτέ δε ζήλεψα ώστε να το επιχειρήσω.

Πέρα από το σκίτσο, έχεις τη δική σου ραδιοφωνική εκπομπή και το 2014 κυκλοφόρησε το «Περί Γκρεκόνων Σκιάς», μία συλλογή κειμένων όπου σχολιάζεις μ’ έναν άκρως πρωτότυπο τρόπο την επικαιρότητα. Παρ’ όλα αυτά δηλώνεις σκιτσογράφος. Ποια είναι κατά τη γνώμη σου τα προτερήματα του σκίτσου σε αντίθεση με τους άλλους τρόπους έκφρασης;
Μα και αυτή η ραδιοφωνική εκπομπή, δεν είναι κάτι άλλο από ένα σκίτσο καθημερινό που αναπτύσσεται προφορικά. Μοιάζει με γελοιογραφικό-αλληγορικό παραμύθι για το Μεσαίωνα που ζούμε σήμερα… Καμιά φορά, το να δηλώνεις σκιτσογράφος είναι σα να ζητάς πολιτικό άσυλο! Οι σκιτσογράφοι, αν και υπάρχουν πλέον σε όλο τον κόσμο παραδείγματα διώξεων, λογοκρισίας και έσχατης λογοκρισίας (με φόνους) γενικά πάντως, παρόλα αυτά απολαμβάνουν λίγο μεγαλύτερη ανοχή από τους μικρούς ή μεγάλους εξουσιαστές. Αν μη τι άλλο, μπορεί κανείς να απαγορεύσει, αλλά δεν μπορεί να υπαγορεύσει το πως θα χαμογελάμε.

Ποιος είναι ο ρόλος του σκιτσογράφου στη σημερινή εποχή;
Ο ρόλος του είναι να βλέπει τα πράγματα από την πλευρά των αδυνάτων. Να εκφράζει αυτούς που δεν μπορούν να εκφραστούν έτσι, να γίνεται η φωνή αυτών που δεν έχουν φωνή. Με τρόπο κατανοητό, αν είναι δυνατόν σε όλους τους ανθρώπους. Να δείχνει με το δάχτυλο και το μελάνι του τις πραγματικές πηγές του κακού. Στυγνούς ηγεμόνες, αδίστακτους αφεντάδες, κυριαρχικές σχέσεις και νοοτροπίες που υποδουλώνουν.

Η πρόσφατη ομαδική έκθεση «Γλυκιά Ευρώπη» αγκαλιάστηκε από το κοινό αλλά σχολιάστηκε αρνητικά από κάποιους αρθρογράφους. Ποια είναι η θέση σου στο ζήτημα που προέκυψε
Πώς να σχολιάσει κανείς την ανοησία; Όταν μπει στα εγκυκλοπαιδικά λεξικά Ο όρος Ευρω-τζιχαντισμός, κάποιοι κονδυλοφόροι θα έχουν εξασφαλίσει την καταγραφή τους ως σημαιοφόροι. Μέχρι τότε, απλώς είναι αστεία επικίνδυνοι καραβανάδες της λογοκρισίας. Ευτυχώς κατά φαντασίαν…

Πρόσφατα βρέθηκες στο Βόλο όπου πρόσφερες μαθήματα σκίτσου σε προσφυγόπουλα. Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας την εμπειρία αυτή και τις εντυπώσεις που σου άφησε;
Δεν βρέθηκα μόνο με προσφυγόπουλα. Αλλά στο ίδιο σχολειό, συνάντησα πριν το μεσημέρι όλες τις τάξεις του δημοτικού και μετά, το απόγευμα, την τάξη που φιλοξενεί τα προσφυγόπουλα. Πρέπει να πω ότι έχω αδυναμία να περιγράψω με επάρκεια, το πόσο δυναμωτική είναι η προσοχή των παιδιών, το ενδιαφέρον τους, η φαντασία τους, αλλά και πόσο θαυμάζω πάντα την ηρωική δουλειά των δασκάλων. Αυτό ισχύει για όλους όσους συνάντησα. Στην περίπτωση ιδιαίτερα δε της τάξης με τα παιδιά από τις περιοχές της Συρίας και του Κουρδιστάν, οι δασκάλες τους εκτός από ηρωικές, είναι και πρότυπα παντομίμας, επικοινωνιακής εφευρετικότητας και βεβαία ανθρωπιάς ξεχωριστής. Δεν θα θελα να πω κάτι άλλο γι’ αυτή την εμπειρία μου. Ότι πω θα ‘ναι φτωχό και λίγο.

Γνωρίζεις αρκετά καλά την προσφυγική κατάσταση στον ελλαδικό χώρο και κυρίως στα νησιά μας. Ποια είναι η άποψή σου για τη στάση που έχει κρατήσει η Ευρώπη κι η Ελλάδα απέναντι στην μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση των τελευταίων δεκαετιών; Τελικά η Ιστορία διδάσκει;
Η Ευρώπη που έχει σχηματιστεί από αιώνιες μετακινήσεις πληθυσμών, με αιματηρότατες συγκρούσεις και πολύ μαυρίλα στις σελίδες της Ιστορίας της που θέλει να ωραιοποιεί, τώρα για άλλη μια φορά, ένοχη σε μεγάλο βαθμό γι’ αυτό που γίνεται στην Ανατολή και στο Νότο, υψώνει τείχη για να μη βλέπει καν τα αποτελέσματα αποικιοκρατίας και εκμετάλλευσης που έχει ασκήσει για αιώνες. Δεν είναι μόνο υποκριτική η στάση της. Είναι εγκληματική και αυτοκαταστροφική. Η Ιστορία δεν διδάσκει. Χρησιμοποιείται μόνο απ’ όσους θέλουν να συνεχίσουν να εγκληματούν. Χρησιμοποιείται, ή κλείνεται σε σκοτεινές ντουλάπες με σκελετούς. Μέσα σ’ αυτό το Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον, η χώρα μας βρέθηκε σε πραγματική δυσκολία να διαχειριστεί μόνη την διέλευση εκατοντάδων χιλιάδων απελπισμένων ανθρώπων. Οι έλληνες έδειξαν πολύ καλά δείγματα αλληλεγγύης, όσον αφορά τον περισσότερο πληθυσμό. Παρότι η προκατάληψη που καλλιεργούσαν τα περισσότερα ΜΜΕ και το μισό πολιτικό στερέωμα ήταν πολύ επικίνδυνη να οδηγήσει σε υστερία, όπως σε άλλα «πολιτισμένα «ευρωπαϊκά κράτη, είχαμε καλά αντανακλαστικά από το λαό και μία κυβέρνηση που δεν ήταν κατ’ αρχάς εχθρική. Ήταν άπειρη, αδύναμη, αλλά ήθελε να εκφράσει την αυτονόητη αλληλεγγύη. Δυστυχώς οι συμφωνίες που αναγκάστηκε να υπογράψει, συμφωνίες μεταξύ Ευρώπης και Τουρκίας που δεν γίνονται τελικά εφαρμοστές στα λιγότερο κακά τους στοιχεία, δεσμεύουν την ελληνική πολιτεία σε μέτρα και ρόλους που δεν ονειρευόταν ποτέ πριν για τον εαυτό της. Και το χειρότερο είναι πως δεν διακρίνει κανείς λιγότερο μαύρα σύννεφα στον ουρανό της Ευρώπης για το άμεσο μέλλον, ούτε βεβαία και στην Ανατολή, βλέπουμε δυνατότητες να κλείσουν οι πληγές που τρέχουν ανθρώπους.

Τέλος θα ήθελες να αφιερώσεις ένα σκίτσο σου στους κατοίκους αλλά και στους πρόσφυγες των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου;
Θα θελα να αφιερώσω πάρα πολλά σκίτσα στους ανθρώπους των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Πέρυσι ταξίδεψαν τα σκίτσα όλων των συναδέλφων με θέμα τους πρόσφυγες, σε πολλά από τα νησιά που υποδέχτηκαν ξεριζωμένους. Δεν ξέρω τι να διαλέξω ανάμεσα σε όλα. Γι’ αυτό λέω να σας δώσω το λεύκωμα εκείνης της έκθεσης, να διαλέξετε εσείς…

Βήμα του Πολιτισμού και της Πολιτικής, της Οικολογίας και της Δημιουργίας

Άφησε σχόλιο